Υψηλούς κινδύνους και αβεβαιότητες βλέπει το ΔΝΤ στην έκθεσή του για την Ελλάδα σε 8 πεδία. Όπως επισημαίνει, εκτιμά ότι μπορεί να προκαλέσουν από ανάγκη για νέα μέτρα και εγκλωβισμό σε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, έως προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα.
Το Ταμείο θεωρεί κομβικό σημείο κινδύνου τις εκλογές που "βλέπει" το 2019, τις δικαστικές αποφάσεις, την ύφεση που μπορεί να φέρουν τα δημοσιονομικά μέτρα, αλλά και τις μεταρρυθμίσεις που δεν... έγιναν. Εκτιμά επίσης ότι πυκνώνουν τα σύννεφα και στο διεθνές περιβάλλον σε 4 πεδία.
Ειδικότερα, στην έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα και περιλαμβάνει προβλέψεις δυσμενέστερες της Κομισιόν για την πορεία της οικονομίας αλλά και για τη βιωσιμότητά του χρέους το ΔΝΤ απαριθμεί τους εξής εσωτερικούς κινδύνους:
1. ΕΚΛΟΓΕΣ: Ο πιο μεγάλος κίνδυνος σύμφωνα με το ΔΝΤ είναι η μεταρρυθμιστική κόπωση η οποία, σύμφωνα με το Ταμείο, θα μπορούσε να μειώσει τον ρυθμό υλοποίησης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ή να οδηγήσει σε ανατροπή τους. Όπως σημειώνει είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο οι πολιτικές πιέσεις να ενταθούν πριν από τις εκλογές του 2019. Επίσης, τονίζει ότι αλλαγή πλεύσης "ενδέχεται να προκαλέσει απώλεια εμπιστοσύνης από τις αγορές και να συμπιέσει τη ρευστότητα και τα πλεονάσματα".
2. ΔΥΣΚΟΛΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: Ακόμη και αν δεν υπάρξουν ανατροπές, εκτιμά ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί να τηρήσει αυστηρές και δύσκολες πολιτικές δεσμεύσεις για την εξασφάλιση των όρων της συμφωνίας και έτσι των παρεμβάσεων στο χρέος έως και το 2022 αλλά και της πρόσβασής της στις αγορές.
3. ΠΛΗΓΜΑ ΜΕΤΡΩΝ ΣΤΟ ΑΕΠ: Και στο σενάριο που υπάρξει πλήρης και επιτυχής εφαρμογή όσων έχουν συμφωνηθεί, η ανάπτυξη μπορεί να αποδειχθεί χαμηλότερη από τις προσδοκίες. Και τούτο λόγω των δυσμενέστερων (από τις αναμενόμενες) επιπτώσεων από τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα στην ανάπτυξη ή χαμηλότερων επιδόσεων στην ανάκαμψη των επενδύσεων. Γι' αυτό και ζητείται η δημοσιονομική πολιτική να εξισορροπηθεί σημαντικά για την καλύτερη στήριξη της ανάπτυξης, μεταξύ άλλων, μέσω της μείωσης των φορολογικών συντελεστών και της ενίσχυσης του κοινωνικού πλέγματος προστασίας (σ.σ. αλλά πάντα χωρίς δημοσιονομικό αντίκτυπο...). Επισημαίνεται ότι μία χαμηλότερη ανάπτυξη θα μπορούσε να υπονομεύσει τις δημοσιονομικές επιδόσεις και να διαιωνίσει τα προβλήματα χρέους. Προτείνεται έμφαση στη μείωση των δαπανών και σε άλλες πηγές εσόδων για να υπάρξουν και φοροελεφρύνσεις (σ.σ προτείνεται μείωση του συντελεστή ΦΠΑ αλλά με πλήρη κατάργηση εξαιρέσεων/εκπτώσεων) και μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.
4. ΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ: Ένας άλλος κίνδυνος είναι η ανατροπή της συμφωνίας μετά από αποφάσεις για παράδειγμα για το ασφαλιστικό κάτι που "θα μπορούσε να υπονομεύσει τη δημοσιονομική εξυγίανση και τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος".
5. ΤΡΑΠΕΖΕΣ: Ειδική μνεία γίνεται για τις τράπεζες στην έκθεση του ΔΝΤ και για τις σημαντικές προσπάθειες που απαιτούνται για την εξυγίανσή τους. Μάλιστα αναφέρεται ότι "παραμένουν ευάλωτες" και εκφράζεται η άποψη ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες.
6. ΑΓΟΡΕΣ: Εκτιμάται ότι απαιτούνται σημαντικές πρόσθετες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και προϊόντων για την αύξηση της παραγωγικότητας και την υπέρβαση των ελλείψεων ανταγωνιστικότητας.
7. ΔΗΜΟΣΙΟ: Το ΔΝΤ πιστεύει ότι η Ελλάδα χρειάζεται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα και τη διακυβέρνηση στο δημόσιο που χαρακτηρίζει αναποτελεσματικό.
8. ΓΗΡΑΝΣΗ: Μακροπρόθεσμα, αναφέρει ότι η γήρανση του πληθυσμού αναμένεται να επιβραδύνει τη δυνητική ανάπτυξη, αυξάνοντας την ανάγκη ενίσχυσης της παραγωγικότητας.
Οι 4 εξωτερικοί κίνδυνοι
Στους εξωτερικούς κινδύνους το ΔΝΤ περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την αλλαγή του σκηνικού στη ρευστότητα σε παγκόσμια κλίμακα, την περιφερειακή αστάθεια, την πολιτική αβεβαιότητα και την πιθανότητα εγκλωβισμού της οικονομίας παγκοσμίως σε χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης:
1. ΜΕΙΩΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ: Ο βασικός κίνδυνος είναι μία απότομη αύξηση των επιτοκίων (πχ λόγω πληθωρισμού στις ΗΠΑ) που θα καθιστούσε ακριβότερη την εξυπηρέτηση του χρέους και θα δημιουργούσε κινδύνους αναχρηματοδότησης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
2. ΑΔΥΝΑΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Η χαμηλή παραγωγικότητα (σε ΗΠΑ, Ευρωζώνη, και Ιαπωνία), το υψηλό χρέος και η καθυστέρηση στην αντιμετώπιση των πληγών της κρίσης "υπονομεύουν τη μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη" και έτσι τις προοπτικές για ενίσχυση των εξαγωγών.
3. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ: Σχετίζονται με τον εμπορικό πόλεμο στις ΗΠΑ και την ασκούμενη πολιτική, με τη διαπραγμάτευση για το Brexit και του εκλογικού κύκλου σε πολλά κράτη.
4. ΑΣΤΑΘΕΙΑ: Η έλλειψη σταθερότητας σε τμήματα της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής, της Ασίας και της Ευρώπης προκαλεί αυξημένο κίνδυνο για προσφυγικές ροές αλλά και για στρατιωτικές δαπάνες.
Το Ταμείο θεωρεί κομβικό σημείο κινδύνου τις εκλογές που "βλέπει" το 2019, τις δικαστικές αποφάσεις, την ύφεση που μπορεί να φέρουν τα δημοσιονομικά μέτρα, αλλά και τις μεταρρυθμίσεις που δεν... έγιναν. Εκτιμά επίσης ότι πυκνώνουν τα σύννεφα και στο διεθνές περιβάλλον σε 4 πεδία.
Ειδικότερα, στην έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα και περιλαμβάνει προβλέψεις δυσμενέστερες της Κομισιόν για την πορεία της οικονομίας αλλά και για τη βιωσιμότητά του χρέους το ΔΝΤ απαριθμεί τους εξής εσωτερικούς κινδύνους:
1. ΕΚΛΟΓΕΣ: Ο πιο μεγάλος κίνδυνος σύμφωνα με το ΔΝΤ είναι η μεταρρυθμιστική κόπωση η οποία, σύμφωνα με το Ταμείο, θα μπορούσε να μειώσει τον ρυθμό υλοποίησης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ή να οδηγήσει σε ανατροπή τους. Όπως σημειώνει είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο οι πολιτικές πιέσεις να ενταθούν πριν από τις εκλογές του 2019. Επίσης, τονίζει ότι αλλαγή πλεύσης "ενδέχεται να προκαλέσει απώλεια εμπιστοσύνης από τις αγορές και να συμπιέσει τη ρευστότητα και τα πλεονάσματα".
2. ΔΥΣΚΟΛΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: Ακόμη και αν δεν υπάρξουν ανατροπές, εκτιμά ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί να τηρήσει αυστηρές και δύσκολες πολιτικές δεσμεύσεις για την εξασφάλιση των όρων της συμφωνίας και έτσι των παρεμβάσεων στο χρέος έως και το 2022 αλλά και της πρόσβασής της στις αγορές.
3. ΠΛΗΓΜΑ ΜΕΤΡΩΝ ΣΤΟ ΑΕΠ: Και στο σενάριο που υπάρξει πλήρης και επιτυχής εφαρμογή όσων έχουν συμφωνηθεί, η ανάπτυξη μπορεί να αποδειχθεί χαμηλότερη από τις προσδοκίες. Και τούτο λόγω των δυσμενέστερων (από τις αναμενόμενες) επιπτώσεων από τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα στην ανάπτυξη ή χαμηλότερων επιδόσεων στην ανάκαμψη των επενδύσεων. Γι' αυτό και ζητείται η δημοσιονομική πολιτική να εξισορροπηθεί σημαντικά για την καλύτερη στήριξη της ανάπτυξης, μεταξύ άλλων, μέσω της μείωσης των φορολογικών συντελεστών και της ενίσχυσης του κοινωνικού πλέγματος προστασίας (σ.σ. αλλά πάντα χωρίς δημοσιονομικό αντίκτυπο...). Επισημαίνεται ότι μία χαμηλότερη ανάπτυξη θα μπορούσε να υπονομεύσει τις δημοσιονομικές επιδόσεις και να διαιωνίσει τα προβλήματα χρέους. Προτείνεται έμφαση στη μείωση των δαπανών και σε άλλες πηγές εσόδων για να υπάρξουν και φοροελεφρύνσεις (σ.σ προτείνεται μείωση του συντελεστή ΦΠΑ αλλά με πλήρη κατάργηση εξαιρέσεων/εκπτώσεων) και μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.
4. ΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ: Ένας άλλος κίνδυνος είναι η ανατροπή της συμφωνίας μετά από αποφάσεις για παράδειγμα για το ασφαλιστικό κάτι που "θα μπορούσε να υπονομεύσει τη δημοσιονομική εξυγίανση και τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος".
5. ΤΡΑΠΕΖΕΣ: Ειδική μνεία γίνεται για τις τράπεζες στην έκθεση του ΔΝΤ και για τις σημαντικές προσπάθειες που απαιτούνται για την εξυγίανσή τους. Μάλιστα αναφέρεται ότι "παραμένουν ευάλωτες" και εκφράζεται η άποψη ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες.
6. ΑΓΟΡΕΣ: Εκτιμάται ότι απαιτούνται σημαντικές πρόσθετες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και προϊόντων για την αύξηση της παραγωγικότητας και την υπέρβαση των ελλείψεων ανταγωνιστικότητας.
7. ΔΗΜΟΣΙΟ: Το ΔΝΤ πιστεύει ότι η Ελλάδα χρειάζεται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα και τη διακυβέρνηση στο δημόσιο που χαρακτηρίζει αναποτελεσματικό.
8. ΓΗΡΑΝΣΗ: Μακροπρόθεσμα, αναφέρει ότι η γήρανση του πληθυσμού αναμένεται να επιβραδύνει τη δυνητική ανάπτυξη, αυξάνοντας την ανάγκη ενίσχυσης της παραγωγικότητας.
Οι 4 εξωτερικοί κίνδυνοι
Στους εξωτερικούς κινδύνους το ΔΝΤ περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την αλλαγή του σκηνικού στη ρευστότητα σε παγκόσμια κλίμακα, την περιφερειακή αστάθεια, την πολιτική αβεβαιότητα και την πιθανότητα εγκλωβισμού της οικονομίας παγκοσμίως σε χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης:
1. ΜΕΙΩΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ: Ο βασικός κίνδυνος είναι μία απότομη αύξηση των επιτοκίων (πχ λόγω πληθωρισμού στις ΗΠΑ) που θα καθιστούσε ακριβότερη την εξυπηρέτηση του χρέους και θα δημιουργούσε κινδύνους αναχρηματοδότησης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
2. ΑΔΥΝΑΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Η χαμηλή παραγωγικότητα (σε ΗΠΑ, Ευρωζώνη, και Ιαπωνία), το υψηλό χρέος και η καθυστέρηση στην αντιμετώπιση των πληγών της κρίσης "υπονομεύουν τη μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη" και έτσι τις προοπτικές για ενίσχυση των εξαγωγών.
3. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ: Σχετίζονται με τον εμπορικό πόλεμο στις ΗΠΑ και την ασκούμενη πολιτική, με τη διαπραγμάτευση για το Brexit και του εκλογικού κύκλου σε πολλά κράτη.
4. ΑΣΤΑΘΕΙΑ: Η έλλειψη σταθερότητας σε τμήματα της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής, της Ασίας και της Ευρώπης προκαλεί αυξημένο κίνδυνο για προσφυγικές ροές αλλά και για στρατιωτικές δαπάνες.
