Διευκρινίσεις σχετικά με τη δήλωση στοιχείων απασχόλησης εργαζομένων στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ δίνει το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων (ΚΕ.Π.Ε.Α.) της ΓΣΕΕ, λόγω πολλών ερωτημάτων και καταγγελιών που λαμβάνει η ΓΣΕΕ σχετικά με ψευδείς δηλώσεις στοιχείων.
Πιο αναλυτικά, σημειώνει ότι:
ώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) και Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ)» (επισυνάπτεται) καθώς και στην εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας υπ.αριθμ. 40090/Δ1.14024/19.7.2018.
2. Σε ό,τι αφορά στη δήλωση της υπερεργασίας και της υπερωρίας, καθώς και την αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης των εργαζομένων:
Α) Έντυπο Ε8: Δήλωση πρόσθετης απασχόλησης (υπερεργασίας και υπερωρίας)
Σύμφωνα με τη μέχρι σήμερα ισχύουσα νομοθεσία (άρθρο 80 του Ν. 4144/2013), είχε καθιερωθεί το βιβλίο υπερωριών, στο οποίο ο εργοδότης όφειλε να δηλώνει τη πραγματοποίηση νόμιμης υπερωρίας προ της ανάληψης εργασίας από τον εργαζόμενο, ενώ παράλληλα είχε προβλεφθεί η υποχρέωση του εργοδότη να γνωστοποιεί στο ΣΕΠΕ το σύνολο των πραγματοποιηθεισών υπερωριών του προηγούμενου μηνός εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου του επόμενου μηνός.
Με το άρθρο 36 του Ν. 4488/2017 (Α΄137/13.9.2018) καθίσταται πλέον υποχρεωτική η καταχώρηση στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ α) κάθε αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, το αργότερο έως και την ημέρα αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζομένους, καθώς και β) της υπερεργασίας και της νόμιμης κατά την ισχύουσα νομοθεσία υπερωριακής απασχόλησης πριν την έναρξη πραγματοποίησής της.
Κατ’ εξουσιοδότηση της παραπάνω διάταξης εκδόθηκε η παραπάνω αναφερόμενη υπ’ αριθμ. οικ.32143/Δ1.11288/11.6.2018 υπουργική απόφαση, με την οποία η νέα διαδικασία καταχώρησης των αλλαγών στο ωράριο εργασίας τυγχάνει εφαρμογής προαιρετικά από 1.7.2018, ενώ δίνεται μεταβατική περίοδος δύο μηνών (μέχρι 31.8.2018) κατά την οποία οι εργοδότες μπορούν επιλεκτικά να ακολουθούν είτε τη νέα, είτε την παλαιά διαδικασία γνωστοποίησης των αλλαγών του ωραρίου εργασίας.
Από 1.9.2018 παύει η υποχρέωση τήρησης του βιβλίου υπερωριών, ενώ ο εργοδότης υποχρεούται πλέον να καταχωρεί στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ όχι μόνο τη νόμιμη υπερωρία, αλλά και την υπερεργασία, δηλαδή την απασχόληση από 41-45 ώρες εβδομαδιαίως επί πενθημέρου ή την απασχόληση από 41-48 ώρες εβδομαδιαίως επί εξαημέρου. Είναι αυτονόητο ότι οι εργοδότες υποχρεούνται να καταβάλουν στους εργαζομένους που πραγματοποιούν υπερεργασία ή/και υπερωρία την προβλεπόμενη, κατά περίπτωση, αμοιβή.
Για την καταχώρηση της υπερεργασίας και της νόμιμης υπερωρίας έχει αναθεωρηθεί το Έντυπο Ε8, που συμπληρώνεται και υποβάλλεται στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, ενώ παράλληλα θεσπίζεται και η δυνατότητα γνωστοποίησης της εν λόγω πρόσθετης απασχόλησης μέσω κινητού τηλεφώνου με αποστολή μηνύματος εφόσον ο εργοδότης έχει δηλώσει στο ΣΕΠΕ τον αριθμό τηλεφώνου. Το Ε8 υποβάλλεται πριν από την έναρξη πραγματοποίησης της υπερεργασίας ή της νόμιμης υπερωριακής απασχόλησης. Στοιχεία που αφορούν την υπερεργασία ή τη νόμιμη υπερωριακή απασχόληση και έχουν καταχωριστεί σε επιτυχώς υποβληθέν έντυπο Ε8 μπορούν να τροποποιηθούν με νέα υποβολή πριν την πραγματοποίηση της αλλαγής.
Υπενθυμίζεται ότι κάθε εργαζόμενος έχει το δικαίωμα ελέγχου της ορθότητας των στοιχείων της εργασιακής του σχέσης και του χρόνου απασχόλησής του και δύναται να ζητήσει οποτεδήποτε πληροφόρηση από την αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας (δηλαδή αυτή στην οποία υπάγεται η επιχείρηση) σχετικά με το περιεχόμενο των δηλωθέντων από τον εργοδότη στοιχείων στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, δεδομένου ότι δεν είναι λίγες οι φορές που εργοδότες δεν δηλώνουν ή δηλώνουν ελλιπώς τις ακριβείς ώρες απασχόλησης καθ’ υπέρβασιν του νομίμου ωραρίου των εργαζομένων.
Β) Έντυπο Ε5: Ηλεκτρονική αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού
Με το άρθρο 38 του Ν. 4488/2018 και από 13.09.2017, ο εργοδότης υποχρεούται να καταχωρεί στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ το έντυπο οικειοθελούς αποχώρησης υπογεγραμμένο από τον εργαζόμενο. Εάν ο εργαζόμενος δεν υπογράψει το σχετικό έντυπο, τότε ο εργοδότης θα πρέπει, εντός προθεσμίας 4 εργασίμων ημερών, να κοινοποιήσει στον εργαζόμενο εξώδικη δήλωση, με την οποία τον ενημερώνει ότι έχει χωρήσει οικειοθελής αποχώρησή του, την οποία θα πρέπει στη συνέχεια να καταχωρήσει στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ». Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει εμπρόθεσμα τις υποχρεώσεις αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής των συνοδευτικών εγγράφων της, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη.
Με την ως άνω αναφερόμενη ΥΑ υπ’ αριθμ. οικ.32143/Δ1.11288/11.6.2018, διευκρινίζεται ότι η υποβολή του εντύπου Ε5 (οικειοθελής αποχώρηση) ολοκληρώνεται όταν ο εργοδότης συμπληρώσει την ηλεκτρονική φόρμα, την εκτυπώσει και ακολούθως τεθούν ιδιόχειρες οι υπογραφές εργοδότη και εργαζομένου. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την υποβολή του επισυναπτόμενου αρχείου του σαρωμένου Ε5 με τις προαναφερόμενες υπογραφές. Σε περίπτωση μη υπογραφής του Ε5 από τον εργαζόμενο, ο εργοδότης επισυνάπτει το αρχείο της σαρωμένης εξώδικης δήλωσης και της έκθεσης επίδοσης του δικαστικού επιμελητή. Επίσης, σε περίπτωση εθελούσιας εξόδου εργαζομένων υποβάλλεται το Ε5 με ομαδικό τρόπο καταχώρησης και εξατομικευμένο τρόπο υποβολής για κάθε έντυπο.
Τέλος, επισημαίνεται ότι ο εργοδότης υποχρεούται να αναγγέλει στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, κάθε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού ή καταγγελίας σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξης σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου το αργότερο τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες από την ημέρα αποχώρησης του μισθωτού ή καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξης της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου, αντίστοιχα (Έντυπα Ε5,Ε6,Ε7).
3. Καταγραφή ώρας έναρξης ελέγχου
Βάσει του άρθρου 6 της ως άνω ΥΑ, «κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, τα ελεγκτικά όργανα του ΣΕΠΕ, του ΟΑΕΔ και του ΕΦΚΑ μπορούν να δηλώνουν, μέσω κινητού τηλεφώνου στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, την ώρα έναρξης του ελέγχου. Η σχετική δήλωση λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου και ημερομηνία και είναι εμφανής στον εργοδότη».
Πιο αναλυτικά, σημειώνει ότι:
ώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) και Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ)» (επισυνάπτεται) καθώς και στην εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας υπ.αριθμ. 40090/Δ1.14024/19.7.2018.
2. Σε ό,τι αφορά στη δήλωση της υπερεργασίας και της υπερωρίας, καθώς και την αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης των εργαζομένων:
Α) Έντυπο Ε8: Δήλωση πρόσθετης απασχόλησης (υπερεργασίας και υπερωρίας)
Σύμφωνα με τη μέχρι σήμερα ισχύουσα νομοθεσία (άρθρο 80 του Ν. 4144/2013), είχε καθιερωθεί το βιβλίο υπερωριών, στο οποίο ο εργοδότης όφειλε να δηλώνει τη πραγματοποίηση νόμιμης υπερωρίας προ της ανάληψης εργασίας από τον εργαζόμενο, ενώ παράλληλα είχε προβλεφθεί η υποχρέωση του εργοδότη να γνωστοποιεί στο ΣΕΠΕ το σύνολο των πραγματοποιηθεισών υπερωριών του προηγούμενου μηνός εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου του επόμενου μηνός.
Με το άρθρο 36 του Ν. 4488/2017 (Α΄137/13.9.2018) καθίσταται πλέον υποχρεωτική η καταχώρηση στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ α) κάθε αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, το αργότερο έως και την ημέρα αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζομένους, καθώς και β) της υπερεργασίας και της νόμιμης κατά την ισχύουσα νομοθεσία υπερωριακής απασχόλησης πριν την έναρξη πραγματοποίησής της.
Κατ’ εξουσιοδότηση της παραπάνω διάταξης εκδόθηκε η παραπάνω αναφερόμενη υπ’ αριθμ. οικ.32143/Δ1.11288/11.6.2018 υπουργική απόφαση, με την οποία η νέα διαδικασία καταχώρησης των αλλαγών στο ωράριο εργασίας τυγχάνει εφαρμογής προαιρετικά από 1.7.2018, ενώ δίνεται μεταβατική περίοδος δύο μηνών (μέχρι 31.8.2018) κατά την οποία οι εργοδότες μπορούν επιλεκτικά να ακολουθούν είτε τη νέα, είτε την παλαιά διαδικασία γνωστοποίησης των αλλαγών του ωραρίου εργασίας.
Από 1.9.2018 παύει η υποχρέωση τήρησης του βιβλίου υπερωριών, ενώ ο εργοδότης υποχρεούται πλέον να καταχωρεί στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ όχι μόνο τη νόμιμη υπερωρία, αλλά και την υπερεργασία, δηλαδή την απασχόληση από 41-45 ώρες εβδομαδιαίως επί πενθημέρου ή την απασχόληση από 41-48 ώρες εβδομαδιαίως επί εξαημέρου. Είναι αυτονόητο ότι οι εργοδότες υποχρεούνται να καταβάλουν στους εργαζομένους που πραγματοποιούν υπερεργασία ή/και υπερωρία την προβλεπόμενη, κατά περίπτωση, αμοιβή.
Για την καταχώρηση της υπερεργασίας και της νόμιμης υπερωρίας έχει αναθεωρηθεί το Έντυπο Ε8, που συμπληρώνεται και υποβάλλεται στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, ενώ παράλληλα θεσπίζεται και η δυνατότητα γνωστοποίησης της εν λόγω πρόσθετης απασχόλησης μέσω κινητού τηλεφώνου με αποστολή μηνύματος εφόσον ο εργοδότης έχει δηλώσει στο ΣΕΠΕ τον αριθμό τηλεφώνου. Το Ε8 υποβάλλεται πριν από την έναρξη πραγματοποίησης της υπερεργασίας ή της νόμιμης υπερωριακής απασχόλησης. Στοιχεία που αφορούν την υπερεργασία ή τη νόμιμη υπερωριακή απασχόληση και έχουν καταχωριστεί σε επιτυχώς υποβληθέν έντυπο Ε8 μπορούν να τροποποιηθούν με νέα υποβολή πριν την πραγματοποίηση της αλλαγής.
Υπενθυμίζεται ότι κάθε εργαζόμενος έχει το δικαίωμα ελέγχου της ορθότητας των στοιχείων της εργασιακής του σχέσης και του χρόνου απασχόλησής του και δύναται να ζητήσει οποτεδήποτε πληροφόρηση από την αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας (δηλαδή αυτή στην οποία υπάγεται η επιχείρηση) σχετικά με το περιεχόμενο των δηλωθέντων από τον εργοδότη στοιχείων στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, δεδομένου ότι δεν είναι λίγες οι φορές που εργοδότες δεν δηλώνουν ή δηλώνουν ελλιπώς τις ακριβείς ώρες απασχόλησης καθ’ υπέρβασιν του νομίμου ωραρίου των εργαζομένων.
Β) Έντυπο Ε5: Ηλεκτρονική αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού
Με το άρθρο 38 του Ν. 4488/2018 και από 13.09.2017, ο εργοδότης υποχρεούται να καταχωρεί στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ το έντυπο οικειοθελούς αποχώρησης υπογεγραμμένο από τον εργαζόμενο. Εάν ο εργαζόμενος δεν υπογράψει το σχετικό έντυπο, τότε ο εργοδότης θα πρέπει, εντός προθεσμίας 4 εργασίμων ημερών, να κοινοποιήσει στον εργαζόμενο εξώδικη δήλωση, με την οποία τον ενημερώνει ότι έχει χωρήσει οικειοθελής αποχώρησή του, την οποία θα πρέπει στη συνέχεια να καταχωρήσει στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ». Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει εμπρόθεσμα τις υποχρεώσεις αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής των συνοδευτικών εγγράφων της, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη.
Με την ως άνω αναφερόμενη ΥΑ υπ’ αριθμ. οικ.32143/Δ1.11288/11.6.2018, διευκρινίζεται ότι η υποβολή του εντύπου Ε5 (οικειοθελής αποχώρηση) ολοκληρώνεται όταν ο εργοδότης συμπληρώσει την ηλεκτρονική φόρμα, την εκτυπώσει και ακολούθως τεθούν ιδιόχειρες οι υπογραφές εργοδότη και εργαζομένου. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την υποβολή του επισυναπτόμενου αρχείου του σαρωμένου Ε5 με τις προαναφερόμενες υπογραφές. Σε περίπτωση μη υπογραφής του Ε5 από τον εργαζόμενο, ο εργοδότης επισυνάπτει το αρχείο της σαρωμένης εξώδικης δήλωσης και της έκθεσης επίδοσης του δικαστικού επιμελητή. Επίσης, σε περίπτωση εθελούσιας εξόδου εργαζομένων υποβάλλεται το Ε5 με ομαδικό τρόπο καταχώρησης και εξατομικευμένο τρόπο υποβολής για κάθε έντυπο.
Τέλος, επισημαίνεται ότι ο εργοδότης υποχρεούται να αναγγέλει στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, κάθε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού ή καταγγελίας σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξης σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου το αργότερο τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες από την ημέρα αποχώρησης του μισθωτού ή καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξης της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου, αντίστοιχα (Έντυπα Ε5,Ε6,Ε7).
3. Καταγραφή ώρας έναρξης ελέγχου
Βάσει του άρθρου 6 της ως άνω ΥΑ, «κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, τα ελεγκτικά όργανα του ΣΕΠΕ, του ΟΑΕΔ και του ΕΦΚΑ μπορούν να δηλώνουν, μέσω κινητού τηλεφώνου στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, την ώρα έναρξης του ελέγχου. Η σχετική δήλωση λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου και ημερομηνία και είναι εμφανής στον εργοδότη».
