Οι προσδοκίες για την ατζέντα του επικείμενου έκτακτου Eurogroup που αφορούν στις αλλαγές του ρόλου του ESM και του project της τραπεζικής ενοποίησης συρρικνώνονται...
Τα τελευταία εκλογικά αποτελέσματα στα κρατίδια της Γερμανίας κινητοποίησαν δυνάμεις που οδηγούν τη Γερμανίδα Καγκελάριο Μέρκελ στην "έξοδο" από την πολιτική σκηνή της Γερμανίας και της Ευρώπης.
Μαζί της, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των πολιτικών αναλυτών, υποχωρούν και όλα τα κρίσιμα ζητήματα που η ίδια είχε διαμορφώσει τις προϋποθέσεις για να προχωρήσουν κάποια καθοριστικά βήματα πριν από τις εκλογές του Μαΐου. Δηλαδή, η επέκταση του ρόλου του ESM και η δι' αυτού προώθηση της διαδικασίας ενοποίησης του τραπεζικού συστήματος, μιας και το θέμα του κοινού ευρωπαϊκού ταμείου εγγύησης καταθέσεων είχε φύγει από την ατζέντα.
Σε αυτά τα σημεία αιχμής το έκτακτο Eurogroup του Νοεμβρίου δύσκολα θα μπορέσει να "καταλήξει" σε κάποιες προτάσεις που θα μπορούσαν να πάρουν το τελικό "ΟΚ" στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, όπως αρχικά είχε σχεδιασθεί...
Η απόφαση της Μέρκελ να αποχωρήσει σταδιακά, αρχικά από την προεδρία του CSU και στη συνέχεια από την πολιτική σκηνή της Ευρώπης, ουσιαστικά αλλάζει την ατζέντα της Ευρώπης.
Και αυτό γιατί η ίδια σε συνεργασία με τον Μακρόν αποτελούσαν το σημείο αναφοράς στη λίστα των προσεκτικών κινήσεων που θα έπρεπε να προωθήσουν εν όψει των εκλογών του Μαίου, ήτοι την "ιδέα" της βεβαιότητας ότι παρά τα προβλήματα η Ευρωζώνη συνεχίζει να συγκλίνει.
Η σταδιακή αποχώρηση της Μέρκελ, για να εκτιμηθεί στην ολότητά της, πρέπει να συνεκτιμηθούν τρεις συν ένας βασικοί πολιτικοοικονομικοί παράγοντες:
- Η σχεδόν ταυτόχρονη διαδικασία του Brexit, που συνεχίζει να καρκινοβατεί όσον αφορά τη σύμβαση συμφωνίας της Μ. Βρετανίας με την Ε.Ε.
- Η ευθεία αμφισβήτηση της "λογικής" της δημοσιονομικής πειθαρχίας από την Ιταλία.
- Η συνολική κατάρρευση στην Ευρώπη των πολιτικών ογκόλιθων της Χριστιανοδημοκρατίας και της Σοσιαλδημοκρατίας.
- Η "στροφή" από την τάση της ποσοτικής χαλάρωσης στην "σύσφιξη" των όρων νομισματικής πολιτικής από την 1/1/2019.
Η ευρωπαϊκή ατζέντα
Παρ' όλα αυτά, σύμφωνα με μία μερίδα αναλυτών που παρακολουθούν την "ευρωπαϊκή" πλευρά της γερμανικής πολιτικής, η απόσυρση της Μέρκελ δεν ισοδυναμεί με οπισθοχώρηση της γερμανικής παρέμβασης στα ευρωπαϊκά θέματα. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, η Μέρκελ απαλλαγμένη από τις δεσμεύσεις της κομματικής ηγεσίας είναι πολύ περισσότερο πιθανό τώρα ότι θα θελήσει να προωθήσει την ευρωπαϊκή ατζέντα και αυτό θα ενισχύσει τη συνεργασία της με τον Μακρόν.
Υποστηρικτές αυτής της άποψης ισχυρίζονται ότι για ένα κομμάτι της ευρωπαϊκής ατζέντας και ειδικά για τα θέματα που αφορούν το τραπεζικό σύστημα, όχι όμως το μεταναστευτικό και τα θέματα άμυνας, υπάρχει κοινός τόπος με τον κ. Μερτζ υποψήφιο διάδοχό της και εκλεκτό του κ. Σόιμπλε.
Ο τραπεζίτης Μερτζ, ανώτατο στέλεχος της BlackRock και εκλεκτός του βιομηχανικού/τραπεζικού κεφαλαίου στην Γερμανία, παρότι για χρόνια αντίπαλος της Μέρκελ διατηρεί μαζί της κοινούς στόχους όσον αφορά την ισχυροποίηση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και της ενιαίας αγοράς κεφαλαίου στην Ευρωζώνη.
Σύμφωνα με την ανάλυση αυτή, ο Μερτζ δεν αποκλείεται να βρεθεί στη θέση της Μέρκελ πριν από τη λήξη της θητείας της. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί αν το SPD αποφασίσει να αποχωρήσει από την κυβέρνηση και υπάρξει ανάγκη εκλογής νέου καγκελαρίου, πέραν της συγκρότησης νέας κυβέρνησης χωρίς την προσφυγή σε πρόωρες εκλογές και με μια σύνθεση που πέραν του CDU και του CSU θα περιλαμβάνει τους Πράσινους και το FdP.
Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις στη γερμανική πολιτική σκηνή μετά το συνέδριο του CDU τον Δεκέμβριο και την εκλογή νέου αρχηγού στο Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το πώς θα συζητηθούν τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν αλλαγές στην αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης. Αυτές θα δρομολογηθούν πριν από την αλλαγή της σύνθεσης του Ευρωκοινοβουλίου τον ερχόμενο Μάιο.
H γερμανική πρόταση για ευρωπαϊκή λύση στα "κόκκινα" δάνεια
Διαχωρισμός στα "κόκκινα" δάνεια σε προ και μετά την αλλαγή του κανονισμού εγγυήσεων
Μέσα σε ένα θολό, λόγω των πολιτικών εξελίξεων περιβάλλον, συνεχίζονται στην Κομισιόν σε τεχνικό επίπεδο οι συζητήσεις για τη γερμανική πρόταση που αφορά την τραπεζική ενοποίηση, αλλά με όρους που διατηρούν την ευθύνη για τα μέχρι σήμερα "κόκκινα" δάνεια σε εθνικό και όχι ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η πρόταση αυτή θεωρεί ως προϋπόθεση της δημιουργίας ενός συστήματος ευρωπαϊκής κλίμακας εγγύησης καταθέσεων τον διαχωρισμό των "κόκκινων" δανείων σε εκείνα που υπάρχουν μέχρι σήμερα και σε εκείνα που θα δημιουργηθούν από την ημέρα έναρξης του νέου συστήματος και πέρα.
Το νέο σύστημα ευρωπαϊκής διάστασης για την εγγύηση καταθέσεων θα αφορά τους κινδύνους που προκύπτουν στη νέα περίοδο, ενώ οι κίνδυνοι που αφορούν τα "παλιά" δάνεια θα παραμείνει στη δικαιοδοσία του εθνικής διάστασης συστήματος εγγύησης καταθέσεων.
Μέχρι στιγμής η σχετική συζήτηση δεν έχει βρει τρόπους να παρακάμψει την προϋπόθεση αυτή που τίθεται από γερμανικής πλευράς αλλά η αναζήτηση εναλλακτικών συνεχίζεται. Σύμφωνα με παράγοντες της Κομισιόν, θα μπορούσε να βρεθούν μορφές μεταβατικής προσέγγισης ανάλογα με την πρόοδο που θα επιτευχθεί σε κάθε χώρα σε σχέση με την απομείωση του όγκου των παλιών "κόκκινων" δανείων. Για τις εναλλακτικές αυτές θα υπάρξει ενημέρωση του έκτακτου Eurogroup που θα γίνει πριν από τα τέλη Νοεμβρίου.
Τα τελευταία εκλογικά αποτελέσματα στα κρατίδια της Γερμανίας κινητοποίησαν δυνάμεις που οδηγούν τη Γερμανίδα Καγκελάριο Μέρκελ στην "έξοδο" από την πολιτική σκηνή της Γερμανίας και της Ευρώπης.
Μαζί της, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των πολιτικών αναλυτών, υποχωρούν και όλα τα κρίσιμα ζητήματα που η ίδια είχε διαμορφώσει τις προϋποθέσεις για να προχωρήσουν κάποια καθοριστικά βήματα πριν από τις εκλογές του Μαΐου. Δηλαδή, η επέκταση του ρόλου του ESM και η δι' αυτού προώθηση της διαδικασίας ενοποίησης του τραπεζικού συστήματος, μιας και το θέμα του κοινού ευρωπαϊκού ταμείου εγγύησης καταθέσεων είχε φύγει από την ατζέντα.
Σε αυτά τα σημεία αιχμής το έκτακτο Eurogroup του Νοεμβρίου δύσκολα θα μπορέσει να "καταλήξει" σε κάποιες προτάσεις που θα μπορούσαν να πάρουν το τελικό "ΟΚ" στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, όπως αρχικά είχε σχεδιασθεί...
Η απόφαση της Μέρκελ να αποχωρήσει σταδιακά, αρχικά από την προεδρία του CSU και στη συνέχεια από την πολιτική σκηνή της Ευρώπης, ουσιαστικά αλλάζει την ατζέντα της Ευρώπης.
Και αυτό γιατί η ίδια σε συνεργασία με τον Μακρόν αποτελούσαν το σημείο αναφοράς στη λίστα των προσεκτικών κινήσεων που θα έπρεπε να προωθήσουν εν όψει των εκλογών του Μαίου, ήτοι την "ιδέα" της βεβαιότητας ότι παρά τα προβλήματα η Ευρωζώνη συνεχίζει να συγκλίνει.
Η σταδιακή αποχώρηση της Μέρκελ, για να εκτιμηθεί στην ολότητά της, πρέπει να συνεκτιμηθούν τρεις συν ένας βασικοί πολιτικοοικονομικοί παράγοντες:
- Η σχεδόν ταυτόχρονη διαδικασία του Brexit, που συνεχίζει να καρκινοβατεί όσον αφορά τη σύμβαση συμφωνίας της Μ. Βρετανίας με την Ε.Ε.
- Η ευθεία αμφισβήτηση της "λογικής" της δημοσιονομικής πειθαρχίας από την Ιταλία.
- Η συνολική κατάρρευση στην Ευρώπη των πολιτικών ογκόλιθων της Χριστιανοδημοκρατίας και της Σοσιαλδημοκρατίας.
- Η "στροφή" από την τάση της ποσοτικής χαλάρωσης στην "σύσφιξη" των όρων νομισματικής πολιτικής από την 1/1/2019.
Η ευρωπαϊκή ατζέντα
Παρ' όλα αυτά, σύμφωνα με μία μερίδα αναλυτών που παρακολουθούν την "ευρωπαϊκή" πλευρά της γερμανικής πολιτικής, η απόσυρση της Μέρκελ δεν ισοδυναμεί με οπισθοχώρηση της γερμανικής παρέμβασης στα ευρωπαϊκά θέματα. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, η Μέρκελ απαλλαγμένη από τις δεσμεύσεις της κομματικής ηγεσίας είναι πολύ περισσότερο πιθανό τώρα ότι θα θελήσει να προωθήσει την ευρωπαϊκή ατζέντα και αυτό θα ενισχύσει τη συνεργασία της με τον Μακρόν.
Υποστηρικτές αυτής της άποψης ισχυρίζονται ότι για ένα κομμάτι της ευρωπαϊκής ατζέντας και ειδικά για τα θέματα που αφορούν το τραπεζικό σύστημα, όχι όμως το μεταναστευτικό και τα θέματα άμυνας, υπάρχει κοινός τόπος με τον κ. Μερτζ υποψήφιο διάδοχό της και εκλεκτό του κ. Σόιμπλε.
Ο τραπεζίτης Μερτζ, ανώτατο στέλεχος της BlackRock και εκλεκτός του βιομηχανικού/τραπεζικού κεφαλαίου στην Γερμανία, παρότι για χρόνια αντίπαλος της Μέρκελ διατηρεί μαζί της κοινούς στόχους όσον αφορά την ισχυροποίηση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και της ενιαίας αγοράς κεφαλαίου στην Ευρωζώνη.
Σύμφωνα με την ανάλυση αυτή, ο Μερτζ δεν αποκλείεται να βρεθεί στη θέση της Μέρκελ πριν από τη λήξη της θητείας της. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί αν το SPD αποφασίσει να αποχωρήσει από την κυβέρνηση και υπάρξει ανάγκη εκλογής νέου καγκελαρίου, πέραν της συγκρότησης νέας κυβέρνησης χωρίς την προσφυγή σε πρόωρες εκλογές και με μια σύνθεση που πέραν του CDU και του CSU θα περιλαμβάνει τους Πράσινους και το FdP.
Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις στη γερμανική πολιτική σκηνή μετά το συνέδριο του CDU τον Δεκέμβριο και την εκλογή νέου αρχηγού στο Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το πώς θα συζητηθούν τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν αλλαγές στην αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης. Αυτές θα δρομολογηθούν πριν από την αλλαγή της σύνθεσης του Ευρωκοινοβουλίου τον ερχόμενο Μάιο.
H γερμανική πρόταση για ευρωπαϊκή λύση στα "κόκκινα" δάνεια
Διαχωρισμός στα "κόκκινα" δάνεια σε προ και μετά την αλλαγή του κανονισμού εγγυήσεων
Μέσα σε ένα θολό, λόγω των πολιτικών εξελίξεων περιβάλλον, συνεχίζονται στην Κομισιόν σε τεχνικό επίπεδο οι συζητήσεις για τη γερμανική πρόταση που αφορά την τραπεζική ενοποίηση, αλλά με όρους που διατηρούν την ευθύνη για τα μέχρι σήμερα "κόκκινα" δάνεια σε εθνικό και όχι ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η πρόταση αυτή θεωρεί ως προϋπόθεση της δημιουργίας ενός συστήματος ευρωπαϊκής κλίμακας εγγύησης καταθέσεων τον διαχωρισμό των "κόκκινων" δανείων σε εκείνα που υπάρχουν μέχρι σήμερα και σε εκείνα που θα δημιουργηθούν από την ημέρα έναρξης του νέου συστήματος και πέρα.
Το νέο σύστημα ευρωπαϊκής διάστασης για την εγγύηση καταθέσεων θα αφορά τους κινδύνους που προκύπτουν στη νέα περίοδο, ενώ οι κίνδυνοι που αφορούν τα "παλιά" δάνεια θα παραμείνει στη δικαιοδοσία του εθνικής διάστασης συστήματος εγγύησης καταθέσεων.
Μέχρι στιγμής η σχετική συζήτηση δεν έχει βρει τρόπους να παρακάμψει την προϋπόθεση αυτή που τίθεται από γερμανικής πλευράς αλλά η αναζήτηση εναλλακτικών συνεχίζεται. Σύμφωνα με παράγοντες της Κομισιόν, θα μπορούσε να βρεθούν μορφές μεταβατικής προσέγγισης ανάλογα με την πρόοδο που θα επιτευχθεί σε κάθε χώρα σε σχέση με την απομείωση του όγκου των παλιών "κόκκινων" δανείων. Για τις εναλλακτικές αυτές θα υπάρξει ενημέρωση του έκτακτου Eurogroup που θα γίνει πριν από τα τέλη Νοεμβρίου.
