Το 55,33% του συνόλου των εσόδων για συντάξεις, υγεία και πάσης φύσεως κοινωνικές παροχές προέρχεται από τις εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων, το 39,16% αποτελεί τη συνεισφορά του κράτους και ένα ποσοστό εσόδων 5,51% προέρχεται από άλλες πηγές, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το έτος 2016.
Αναλυτικά, από το σύνολο των εσόδων της κοινωνικής πολιτικής του κράτους, που ανήλθε στα 45,7 δισ. ευρώ, τα 25,2 δισ. ευρώ αποτελούν τη συμμετοχή, μέσω των ασφαλιστικών εισφορών, των εργοδοτών και των εργαζομένων, τα 17,9 δισ. ευρώ αποτελούν τη συμμετοχή - επιχορήγηση του κράτους και τα υπόλοιπα 2,4 δισ. προέρχονται από διάφορες άλλες πηγές εσόδων.
Οι συνεισφορές των αυτοαπασχολουμένων, δηλαδή των ελεύθερων επαγγελματιών (τ. ΟΑΕΕ), των επιστημόνων (τ. ΕΤΑΑ) και των αγροτών (τ. ΟΓΑ), ανήλθαν σε 1,9 δισ. ευρώ το 2016.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώνουν με τον πλέον ισχυρό τρόπο ότι τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων παραμένουν ο βασικός «οικονομικός αιμοδότης» του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας στην Ελλάδα. Να ληφθεί υπ’ όψιν ότι στα έσοδα αυτά συμπεριλαμβάνονται και οι αντίστοιχες εισφορές για τα επιδόματα ανεργίας του ΟΑΕΔ. Επισημαίνεται ότι η χρηματοδότηση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης τόσο στην Ελλάδα όσο και στις υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ε.Ε. αποτελείται από τις εισφορές των εργαζομένων, των εργοδοτών, καθώς και από την κρατική χρηματοδότηση (τριμερής χρηματοδότηση).
Επίσης, από τα ίδια στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας το 2016 ανήλθαν σε 45,66 δισ. ευρώ και ήταν ουσιαστικά στα ίδια επίπεδα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και σε σχέση με το 2014.
Στα 25 δισ. ευρώ η δαπάνη για συντάξεις
Τη μερίδα του λέοντος στις δαπάνες κοινωνικής προστασίας την καταλαμβάνουν οι συντάξεις γήρατος. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες για παροχές γήρατος (συντάξεις) το 2016 αποτελούσαν το 55% των συνολικών δαπανών κοινωνικής προστασίας και παρουσίασαν μείωση 1% σε σχέση με το 2015. Το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε για συντάξεις γήρατος και για εφάπαξ το 2016 ήταν 25 δισ. ευρώ, ενώ την προηγούμενη χρονιά, δηλαδή το 2015, το αντίστοιχο ποσό ήταν μεγαλύτερο κατά 300 εκατ. ευρώ και ανήλθε στα 25,3 δισ. ευρώ.
Ακολουθούν οι δαπάνες για παροχές ασθένειας, οι οποίες ανήλθαν στο 20,5%, αυξημένες κατά 7,6%, ενώ πτώση 1,5% παρουσίασαν οι δαπάνες για παροχές σε επιζώντες (συντάξεις χηρείας/ορφανών) και αντιστοιχούσαν στο 10,2% του συνόλου.
Συγκεκριμένα, η εξέλιξη της δαπάνης για τον κλάδο υγείας είχε την εξής πορεία: το 2014 ήταν 8,3 δισ. ευρώ, το 2015 ανήλθε στα 8,6 δισ. ευρώ και το 2016 στα 9,3 δισ. ευρώ.
Τέλος, το 2016 ο συνολικός αριθμός δικαιούχων κύριας σύνταξης χωρίς διπλή καταγραφή (δηλαδή καταμετρώντας μία μόνο φορά δικαιούχους με πολλαπλές συντάξεις) ανήλθε σε 2.617.056 άτομα.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας κατανέμονται στις εξής 8 λειτουργίες: ασθένεια, αναπηρία, γήρας, χηρεία, οικογένεια/τέκνα, ανεργία, στέγαση και κοινωνικός αποκλεισμός.
Η ΕΛΣΤΑΤ διευκρινίζει ότι τα πρωτογενή δεδομένα για τις στατιστικές του ESSPROS προέρχονται από πολλαπλές πηγές (διοικητικές πηγές, έρευνες κ.λπ.) και συλλέγονται από φορείς όπως οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης, ο ΕΟΠΥΥ, ο ΟΑΕΔ, η ΓΓΠΣ, το ΓΛΚ, οι Εθνικοί Λογαριασμοί της ΕΛΣΤΑΤ, οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, το υπουργείο Εργασίας, η Εκκλησία της Ελλάδος κ.τ.λ. Τα στοιχεία είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος τους απογραφικά.
Ειδικότερα για την έρευνα των δικαιούχων σύνταξης, το έτος 2016 έγιναν μεθοδολογικές αλλαγές, με στόχο τη βελτίωση των παραγόμενων στοιχείων, επομένως η όποια μεταβολή σε σχέση με το 2015 (στοιχεία υπό αναθεώρηση) εν μέρει αποδίδεται στη βελτίωση του τρόπου εντοπισμού των διπλοκαταγραφών (πολλαπλές συντάξεις).
Βασική μονάδα στο σύστημα ESSPROS είναι το σύστημα (scheme) κοινωνικής προστασίας. Το σύστημα είναι ιδιαίτερο σύνολο κανόνων, το οποίο υποστηρίζεται από μία ή περισσότερες θεσμικές μονάδες και το οποίο διέπει τη χορήγηση παροχών κοινωνικής προστασίας και τη χρηματοδότησή τους. Τα συστήματα στην Ελλάδα είναι συνολικά 19 και αναλύονται ως κάτωθι:
* Κύριες και Επικουρικές Συντάξεις από τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης
* Εφάπαξ παροχή σύνταξης από τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης
* Κύριες Συνταξιοδοτικές Παροχές Δημοσίων Υπαλλήλων
* Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων-ΕΚΑΣ (μη ανταποδοτικές συντάξεις)
* Παροχές εργατικών ατυχημάτων & επαγγελματικών ασθενειών
* Παροχές ασθένειας, μητρότητας και λοιπές παροχές από τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης
* Παροχές Φροντίδας Υγείας
* Παροχές Ανεργίας
* Μη ανταποδοτικές Οικογενειακές Παροχές
* Προαιρετική Επαγγελματική Ασφάλιση
* Υποχρεωτική Επαγγελματική Ασφάλιση
* Τοπική Αυτοδιοίκηση
* Παροχές Στέγασης
* Λοιπές Παροχές Κοινωνικής Προστασίας Κεντρικής Κυβέρνησης
* Παροχές Κοινωνικής Βοήθειας (κυρίως στέγαση)
* Εκκλησία & ΜΚΟ
* Υποχρεωτικές Εργοδοτικές Παροχές προς τους εργαζόμενους του Ιδιωτικού Τομέα.
Αναλυτικά, από το σύνολο των εσόδων της κοινωνικής πολιτικής του κράτους, που ανήλθε στα 45,7 δισ. ευρώ, τα 25,2 δισ. ευρώ αποτελούν τη συμμετοχή, μέσω των ασφαλιστικών εισφορών, των εργοδοτών και των εργαζομένων, τα 17,9 δισ. ευρώ αποτελούν τη συμμετοχή - επιχορήγηση του κράτους και τα υπόλοιπα 2,4 δισ. προέρχονται από διάφορες άλλες πηγές εσόδων.
Οι συνεισφορές των αυτοαπασχολουμένων, δηλαδή των ελεύθερων επαγγελματιών (τ. ΟΑΕΕ), των επιστημόνων (τ. ΕΤΑΑ) και των αγροτών (τ. ΟΓΑ), ανήλθαν σε 1,9 δισ. ευρώ το 2016.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώνουν με τον πλέον ισχυρό τρόπο ότι τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων παραμένουν ο βασικός «οικονομικός αιμοδότης» του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας στην Ελλάδα. Να ληφθεί υπ’ όψιν ότι στα έσοδα αυτά συμπεριλαμβάνονται και οι αντίστοιχες εισφορές για τα επιδόματα ανεργίας του ΟΑΕΔ. Επισημαίνεται ότι η χρηματοδότηση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης τόσο στην Ελλάδα όσο και στις υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ε.Ε. αποτελείται από τις εισφορές των εργαζομένων, των εργοδοτών, καθώς και από την κρατική χρηματοδότηση (τριμερής χρηματοδότηση).
Επίσης, από τα ίδια στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας το 2016 ανήλθαν σε 45,66 δισ. ευρώ και ήταν ουσιαστικά στα ίδια επίπεδα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και σε σχέση με το 2014.
Στα 25 δισ. ευρώ η δαπάνη για συντάξεις
Τη μερίδα του λέοντος στις δαπάνες κοινωνικής προστασίας την καταλαμβάνουν οι συντάξεις γήρατος. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες για παροχές γήρατος (συντάξεις) το 2016 αποτελούσαν το 55% των συνολικών δαπανών κοινωνικής προστασίας και παρουσίασαν μείωση 1% σε σχέση με το 2015. Το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε για συντάξεις γήρατος και για εφάπαξ το 2016 ήταν 25 δισ. ευρώ, ενώ την προηγούμενη χρονιά, δηλαδή το 2015, το αντίστοιχο ποσό ήταν μεγαλύτερο κατά 300 εκατ. ευρώ και ανήλθε στα 25,3 δισ. ευρώ.
Ακολουθούν οι δαπάνες για παροχές ασθένειας, οι οποίες ανήλθαν στο 20,5%, αυξημένες κατά 7,6%, ενώ πτώση 1,5% παρουσίασαν οι δαπάνες για παροχές σε επιζώντες (συντάξεις χηρείας/ορφανών) και αντιστοιχούσαν στο 10,2% του συνόλου.
Συγκεκριμένα, η εξέλιξη της δαπάνης για τον κλάδο υγείας είχε την εξής πορεία: το 2014 ήταν 8,3 δισ. ευρώ, το 2015 ανήλθε στα 8,6 δισ. ευρώ και το 2016 στα 9,3 δισ. ευρώ.
Τέλος, το 2016 ο συνολικός αριθμός δικαιούχων κύριας σύνταξης χωρίς διπλή καταγραφή (δηλαδή καταμετρώντας μία μόνο φορά δικαιούχους με πολλαπλές συντάξεις) ανήλθε σε 2.617.056 άτομα.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας κατανέμονται στις εξής 8 λειτουργίες: ασθένεια, αναπηρία, γήρας, χηρεία, οικογένεια/τέκνα, ανεργία, στέγαση και κοινωνικός αποκλεισμός.
Η ΕΛΣΤΑΤ διευκρινίζει ότι τα πρωτογενή δεδομένα για τις στατιστικές του ESSPROS προέρχονται από πολλαπλές πηγές (διοικητικές πηγές, έρευνες κ.λπ.) και συλλέγονται από φορείς όπως οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης, ο ΕΟΠΥΥ, ο ΟΑΕΔ, η ΓΓΠΣ, το ΓΛΚ, οι Εθνικοί Λογαριασμοί της ΕΛΣΤΑΤ, οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, το υπουργείο Εργασίας, η Εκκλησία της Ελλάδος κ.τ.λ. Τα στοιχεία είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος τους απογραφικά.
Ειδικότερα για την έρευνα των δικαιούχων σύνταξης, το έτος 2016 έγιναν μεθοδολογικές αλλαγές, με στόχο τη βελτίωση των παραγόμενων στοιχείων, επομένως η όποια μεταβολή σε σχέση με το 2015 (στοιχεία υπό αναθεώρηση) εν μέρει αποδίδεται στη βελτίωση του τρόπου εντοπισμού των διπλοκαταγραφών (πολλαπλές συντάξεις).
Βασική μονάδα στο σύστημα ESSPROS είναι το σύστημα (scheme) κοινωνικής προστασίας. Το σύστημα είναι ιδιαίτερο σύνολο κανόνων, το οποίο υποστηρίζεται από μία ή περισσότερες θεσμικές μονάδες και το οποίο διέπει τη χορήγηση παροχών κοινωνικής προστασίας και τη χρηματοδότησή τους. Τα συστήματα στην Ελλάδα είναι συνολικά 19 και αναλύονται ως κάτωθι:
* Κύριες και Επικουρικές Συντάξεις από τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης
* Εφάπαξ παροχή σύνταξης από τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης
* Κύριες Συνταξιοδοτικές Παροχές Δημοσίων Υπαλλήλων
* Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων-ΕΚΑΣ (μη ανταποδοτικές συντάξεις)
* Παροχές εργατικών ατυχημάτων & επαγγελματικών ασθενειών
* Παροχές ασθένειας, μητρότητας και λοιπές παροχές από τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης
* Παροχές Φροντίδας Υγείας
* Παροχές Ανεργίας
* Μη ανταποδοτικές Οικογενειακές Παροχές
* Προαιρετική Επαγγελματική Ασφάλιση
* Υποχρεωτική Επαγγελματική Ασφάλιση
* Τοπική Αυτοδιοίκηση
* Παροχές Στέγασης
* Λοιπές Παροχές Κοινωνικής Προστασίας Κεντρικής Κυβέρνησης
* Παροχές Κοινωνικής Βοήθειας (κυρίως στέγαση)
* Εκκλησία & ΜΚΟ
* Υποχρεωτικές Εργοδοτικές Παροχές προς τους εργαζόμενους του Ιδιωτικού Τομέα.
