Σε τρία σημεία συμπυκνώνεται η θέση της κυβέρνησης σε σχέση με το ζήτημα που έχει προκύψει με το ενδεχόμενο αναδρομικής επιστροφής των περικοπών τις οποίες υπέστησαν 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχων το 2011-2012, δεδομένης της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας με τις οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές.
Συγκεκριμένα, κατά πρώτον, η κυβέρνηση δεν αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη για τις περικοπές αυτές, καθώς ψηφίστηκαν από προηγούμενες κυβερνήσεις.
Κατά δεύτερον δεν φαίνεται να δέχεται το ενδεχόμενο επιστροφής των περικοπών της περιόδου 2011/12-2015.
Κατά τρίτον, ως πιθανότερο ενδεχόμενο επιστροφής αναδρομικών φαίνεται πως είναι για την κυβέρνηση εκείνο που αφορά τις περικοπές της περιόδου 2015-2016.
Τη θέση της κυβέρνησης για το εν λόγω θέμα εξέφρασε χθες σε συνέντευξή της, η Υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου.
Συγκεκριμένα, η Ε. Αχτσιόγλου δήλωσε πως:
1) "Το 2012 με νόμους του κ. Κουτρουμάνη και του κ. Βρούτση περικόπηκαν εκ νέου, μετά το 2010 και το 2011, οριζοντίως οι συντάξεις".
Αυτό σημαίνει πως προφανώς η σημερινή κυβέρνηση δεν θεωρεί ότι έχει οποιαδήποτε πολιτική ευθύνη σε σχέση με τις περικοπές τις οποίες υπέστησαν οι συνταξιούχοι από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.
Ωστόσο, όπως τονίζουν στο Capital.gr αναλυτές της κοινωνικής ασφάλισης, το "κράτος έχει συνέχεια" και, έτσι, η κυβέρνηση θα πρέπει να αναλάβει τις σχετικές ευθύνες διαχείρισης του προβλήματος και, μάλιστα, με τρόπο που να μην υπονομεύσει τους μεταμνημονιακούς δημοσιονομικούς στόχους σε βάρος όλων των ασφαλισμένων και των φορολογουμένων.
2) "Το 2015 το ΣτΕ με μία απόφαση-πιλότο έκρινε ότι αυτές οι νέες περικοπές του 2012 ήταν αντισυνταγματικές και είπε ωστόσο, ότι η απόφασή του δεν έχει αναδρομική ισχύ, άρα ότι δεν θα καταβληθούν αναδρομικά στους συνταξιούχους πριν το 2015, αλλά ότι η απόφασή του ισχύει για το μέλλον, από το 2015 και μετά".
Με άλλα λόγια, όπως ερμηνεύουν τις παραπάνω δηλώσεις εργατολόγοι στο Capital.gr, η κυβέρνηση φαίνεται να είναι "ανοιχτή" στο να αποδεχθεί την πρακτική ισχύ των αποφάσεων του ΣτΕ μόνο για την περίοδο μετά το 2015, δηλαδή μετά τη δημοσίευση των εν λόγω αποφάσεων.
Σε αυτήν την περίπτωση διαμορφώνονται δύο σενάρια: Είτε να επιστραφούν τα αναδρομικά για την περίοδο μεταξύ 2015 -2016, είτε μεταξύ 2015 -2018. Σε κάθε περίπτωση, όχι για την περίοδο 2011/12 -2015 ή ακόμα περισσότερο για την περίοδο 2011/12-201.
Το χρονικό ορόσημο του 2016, το οποίο αφορά στο πρώτο σενάριο αναδρομικής επιστροφής των περικοπών (για την περίοδο 2015 -2016) υπαγορεύεται από το γεγονός ότι την συγκεκριμένη χρονιά (σ.σ. συγκεκριμένα στις 13/5/2016) άρχισε να ισχύει ο νόμος Κατρούγκαλου.
Το δε χρονικό ορόσημο του 2018(σ.σ. συγκεκριμένα η 31/12/2018), το οποίο αφορά το δεύτερο σενάριο αναδρομικών επιστροφών (για την περίοδο 2015 -2018) υπαγορεύεται από το γεγονός ότι αυτή είναι η τελευταία χρονιά πριν την έναρξη αναπροσαρμογής των καταβαλλομένων κατά τις 12/5/2016 συντάξεων (ή των λεγομένων "παλιών συντάξεων") μέσω της σταδιακής απόσβεσης των αρνητικών προσωπικών διαφορών από την καταβολή των ονομαστικών αυξήσεων από 1/1/2019 και έπειτα με βάση τη "ρήτρα ανάπτυξης".
Φυσικά για την υλοποίηση του ενός ή του άλλου σεναρίου απαιτείται ένα τελείως διαφορετικό κονδύλι από πλευράς ασφαλιστικών ταμείων. Η υλοποίηση του ενός ή του άλλου σεναρίου, καθώς και ο ρυθμός εφαρμογής του θα είχε τελείως διαφορετική επίπτωση στον κρατικό προϋπολογισμό, ειδικά σε συνθήκες που η χώρα έχει δεσμευθεί έναντι των θεσμών σε συγκεκριμένους δημοσιονομικούς στόχους μεταμνημονιακά.
3) "Η παρούσα κυβέρνηση το 2016, συμμορφούμενη απολύτως με τις αρχές του Συντάγματος προχώρησε σε μία μεγάλη ασφαλιστική μεταρρύθμιση (…) και διαμόρφωσε έτσι ένα καθαρό πεδίο, το οποίο εναρμονίζεται απολύτως με τις συνταγματικές αρχές, προστατεύοντας παράλληλα τις καταβαλλόμενες συντάξεις".
Αυτό σημαίνει, όπως τονίζουν ειδικοί της ασφάλισης στο Capital.gr, πως η κυβέρνηση θεωρεί πως ο ασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου ο οποίος έχει τεθεί σε ισχύ από τις 13/5/2016 έχει ενσωματώσει τις αποφάσεις του ΣτΕ (2015) και, συνεπώς, οι αποφάσεις του ΣτΕ δεν αμφισβητούν τον εν λόγω νόμο, μαζί και τις συντάξεις που προκύπτουν βάσει αυτού. Δηλαδή, τόσο εκείνες τις οποίες αιτήθηκαν οι ασφαλισμένοι από τις 13/5/2016 και έπειτα (σ.σ. "νέες συντάξεις") όσο και εκείνες που ήδη καταβαλλόταν στις 12/5/2016 (σ.σ. "παλιές συντάξεις".
Συνεπώς, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, το ερώτημα που τίθεται είναι αν η κυβέρνηση θα αναγνωρίσει το δικαίωμα αναδρομικής επιστροφής των περικοπών για την περίοδο μεταξύ 9/6/2015 (σ.σ. ημερομηνία δημοσίευσης της σχετικής απόφασης του ΣτΕ ) και 12/5/2016 (τελευταία ημέρα ισχύος των προ του νόμου Κατρούγκαλου διατάξεων).
Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να επιστραφούν οι περικοπές 11 μόνο μηνών.
Συγκεκριμένα, κατά πρώτον, η κυβέρνηση δεν αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη για τις περικοπές αυτές, καθώς ψηφίστηκαν από προηγούμενες κυβερνήσεις.
Κατά δεύτερον δεν φαίνεται να δέχεται το ενδεχόμενο επιστροφής των περικοπών της περιόδου 2011/12-2015.
Κατά τρίτον, ως πιθανότερο ενδεχόμενο επιστροφής αναδρομικών φαίνεται πως είναι για την κυβέρνηση εκείνο που αφορά τις περικοπές της περιόδου 2015-2016.
Τη θέση της κυβέρνησης για το εν λόγω θέμα εξέφρασε χθες σε συνέντευξή της, η Υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου.
Συγκεκριμένα, η Ε. Αχτσιόγλου δήλωσε πως:
1) "Το 2012 με νόμους του κ. Κουτρουμάνη και του κ. Βρούτση περικόπηκαν εκ νέου, μετά το 2010 και το 2011, οριζοντίως οι συντάξεις".
Αυτό σημαίνει πως προφανώς η σημερινή κυβέρνηση δεν θεωρεί ότι έχει οποιαδήποτε πολιτική ευθύνη σε σχέση με τις περικοπές τις οποίες υπέστησαν οι συνταξιούχοι από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.
Ωστόσο, όπως τονίζουν στο Capital.gr αναλυτές της κοινωνικής ασφάλισης, το "κράτος έχει συνέχεια" και, έτσι, η κυβέρνηση θα πρέπει να αναλάβει τις σχετικές ευθύνες διαχείρισης του προβλήματος και, μάλιστα, με τρόπο που να μην υπονομεύσει τους μεταμνημονιακούς δημοσιονομικούς στόχους σε βάρος όλων των ασφαλισμένων και των φορολογουμένων.
2) "Το 2015 το ΣτΕ με μία απόφαση-πιλότο έκρινε ότι αυτές οι νέες περικοπές του 2012 ήταν αντισυνταγματικές και είπε ωστόσο, ότι η απόφασή του δεν έχει αναδρομική ισχύ, άρα ότι δεν θα καταβληθούν αναδρομικά στους συνταξιούχους πριν το 2015, αλλά ότι η απόφασή του ισχύει για το μέλλον, από το 2015 και μετά".
Με άλλα λόγια, όπως ερμηνεύουν τις παραπάνω δηλώσεις εργατολόγοι στο Capital.gr, η κυβέρνηση φαίνεται να είναι "ανοιχτή" στο να αποδεχθεί την πρακτική ισχύ των αποφάσεων του ΣτΕ μόνο για την περίοδο μετά το 2015, δηλαδή μετά τη δημοσίευση των εν λόγω αποφάσεων.
Σε αυτήν την περίπτωση διαμορφώνονται δύο σενάρια: Είτε να επιστραφούν τα αναδρομικά για την περίοδο μεταξύ 2015 -2016, είτε μεταξύ 2015 -2018. Σε κάθε περίπτωση, όχι για την περίοδο 2011/12 -2015 ή ακόμα περισσότερο για την περίοδο 2011/12-201.
Το χρονικό ορόσημο του 2016, το οποίο αφορά στο πρώτο σενάριο αναδρομικής επιστροφής των περικοπών (για την περίοδο 2015 -2016) υπαγορεύεται από το γεγονός ότι την συγκεκριμένη χρονιά (σ.σ. συγκεκριμένα στις 13/5/2016) άρχισε να ισχύει ο νόμος Κατρούγκαλου.
Το δε χρονικό ορόσημο του 2018(σ.σ. συγκεκριμένα η 31/12/2018), το οποίο αφορά το δεύτερο σενάριο αναδρομικών επιστροφών (για την περίοδο 2015 -2018) υπαγορεύεται από το γεγονός ότι αυτή είναι η τελευταία χρονιά πριν την έναρξη αναπροσαρμογής των καταβαλλομένων κατά τις 12/5/2016 συντάξεων (ή των λεγομένων "παλιών συντάξεων") μέσω της σταδιακής απόσβεσης των αρνητικών προσωπικών διαφορών από την καταβολή των ονομαστικών αυξήσεων από 1/1/2019 και έπειτα με βάση τη "ρήτρα ανάπτυξης".
Φυσικά για την υλοποίηση του ενός ή του άλλου σεναρίου απαιτείται ένα τελείως διαφορετικό κονδύλι από πλευράς ασφαλιστικών ταμείων. Η υλοποίηση του ενός ή του άλλου σεναρίου, καθώς και ο ρυθμός εφαρμογής του θα είχε τελείως διαφορετική επίπτωση στον κρατικό προϋπολογισμό, ειδικά σε συνθήκες που η χώρα έχει δεσμευθεί έναντι των θεσμών σε συγκεκριμένους δημοσιονομικούς στόχους μεταμνημονιακά.
3) "Η παρούσα κυβέρνηση το 2016, συμμορφούμενη απολύτως με τις αρχές του Συντάγματος προχώρησε σε μία μεγάλη ασφαλιστική μεταρρύθμιση (…) και διαμόρφωσε έτσι ένα καθαρό πεδίο, το οποίο εναρμονίζεται απολύτως με τις συνταγματικές αρχές, προστατεύοντας παράλληλα τις καταβαλλόμενες συντάξεις".
Αυτό σημαίνει, όπως τονίζουν ειδικοί της ασφάλισης στο Capital.gr, πως η κυβέρνηση θεωρεί πως ο ασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου ο οποίος έχει τεθεί σε ισχύ από τις 13/5/2016 έχει ενσωματώσει τις αποφάσεις του ΣτΕ (2015) και, συνεπώς, οι αποφάσεις του ΣτΕ δεν αμφισβητούν τον εν λόγω νόμο, μαζί και τις συντάξεις που προκύπτουν βάσει αυτού. Δηλαδή, τόσο εκείνες τις οποίες αιτήθηκαν οι ασφαλισμένοι από τις 13/5/2016 και έπειτα (σ.σ. "νέες συντάξεις") όσο και εκείνες που ήδη καταβαλλόταν στις 12/5/2016 (σ.σ. "παλιές συντάξεις".
Συνεπώς, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, το ερώτημα που τίθεται είναι αν η κυβέρνηση θα αναγνωρίσει το δικαίωμα αναδρομικής επιστροφής των περικοπών για την περίοδο μεταξύ 9/6/2015 (σ.σ. ημερομηνία δημοσίευσης της σχετικής απόφασης του ΣτΕ ) και 12/5/2016 (τελευταία ημέρα ισχύος των προ του νόμου Κατρούγκαλου διατάξεων).
Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να επιστραφούν οι περικοπές 11 μόνο μηνών.
