Ερχονται αλλαγές στους ισολογισμούς που καταρτίζουν οι τράπεζες

Μπροστά σε σοβαρές προκλήσεις βρίσκονται οι τράπεζες. Μέσα στην επόμενη διετία καλούνται να επιλύσουν μία σειρά από θέματα, ώστε να αποφύγουν δυσάρεστες εκπλήξεις.



«Φάρμακο» σε όλα αυτά είναι η ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια απόρροια της επίλυσης του θέματος των κόκκινων δανείων, αλλά και επιστροφή των καταθέσεων, που την τελευταία περίοδο είναι ιδιαίτερα δυσχερής.

Σημαντικές αλλαγές επίκεινται σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι τράπεζες θα καταρτίζουν τους ισολογισμούς τους. Το IFRS 9, το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2018 και θα αντικαταστήσει το μοντέλο πραγματοποιηθεισών ζημιών (incurred loss model) με το μοντέλο αναμενόμενων ζημιών (expected loss model), θα οδηγήσει σε υψηλότερες προβλέψεις με τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών.

Η κατάσταση αυτή απαιτεί οι τράπεζες να είναι ισχυροποιημένες κεφαλαιακά εκ των προτέρων ιδιαίτερα μάλιστα μετά τα κρίσιμα stress tests τα οποία αναμένεται να πραγματοποιηθούν μέσα στο 2018.
Ερχονται αλλαγές στους ισολογισμούς που καταρτίζουν οι τράπεζες

Η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων με κοινωνική ευαισθησία, η επιστροφή των καταθέσεων, η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, οι νέες τεχνολογίες που αλλάζουν ριζικά τον τρόπο λειτουργίας των τραπεζών αποτελούν ορισμένα από τα σημαντικότερα θέματα που έχουν να επιλύσουν οι τράπεζες προς την εξυπηρέτηση του παραπάνω σκοπού.

Η νέα πραγματικότητα εντείνει τις ανησυχίες των τραπεζών σε ό,τι αφορά τα κρίσιμα stress tests του 2018.

Stress tests
Οι επιδόσεις του 2017 στις ελληνικές τράπεζες θα είναι εκείνες που θα αποτελέσουν βάση αξιολόγησης σε ό,τι αφορά τα stress tests του 2018.

Το καλοκαίρι του 2018 οι ελληνικές τράπεζες θα συμμετάσχουν στα stress tests της ΕΚΤ, της EBA και του SSM.

Οι τράπεζες για δύο χρόνια, 2016 και 2017, δεν υπόκεινται σε stress tests.

Μετά από αυτό το διάστημα η ΕΒΑ θα προχωρήσει σε νέο τεστ κοπώσεως στο οποίο πανευρωπαϊκά θα συμμετέχουν πάνω από 120 τράπεζες.

Αυτά τα τεστ κοπώσεως θα πραγματοποιηθούν με κριτήρια αυστηρότερα από τα μέχρι τώρα λόγω της Βασιλείας 4, ενώ και νέες παράμετροι όπως τα καινούργια λογιστικά πρότυπα αν και θα εφαρμοστούν από το 2018, εν τούτοις θα πρέπει να γίνει η σχετική προετοιμασία τους από το 2017.

Σε ό,τι αφορά τις ελληνικές τράπεζες στα stress tests του 2018 θα στρεσαριστεί όχι μόνο ο ισολογισμός με τα γνώριμα προβλήματα π.χ. NPEs αλλά και η οικονομική κατάσταση της χώρας.

Εάν υπάρχουν αποκλίσεις από τους στόχους ως προς το ΑΕΠ και το πρωτογενές πλεόνασμα είναι 100% βέβαιο ότι οι μακροοικονομικοί όροι στο stress tests της Ελλάδος θα είναι πολύ πιο δυσμενείς.Πέρα όμως από τα κόκκινα δάνεια οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν πλήρως εκπληρώσει το πρόγραμμα αναδιάρθρωσής τους, όπως επίσης να έχουν επιλύσει το κρίσιμο θέμα των καταθέσεων.

Καταθέσεις
Οι δυσκολίες σε ό,τι αφορά τη διαπραγμάτευση αναφέρουν ότι τις πρώτες τριάντα ημέρες του χρόνου, έχουν επηρεάσει τις καταθέσεις.

Δεν παρατηρείται μείωση, έχει διακοπεί ωστόσο το ρεύμα επαναφοράς καταθέσεων στα γκισέ των τραπεζών.

Όμως μέσα στον ίδιο μήνα και λόγω της υψηλής φορολόγησης ας σημειωθεί πως παρατηρείται και έκρηξη των επισφαλειών σε ό,τι αφορά τις χορηγήσεις.

Η κατάσταση αυτή δημιουργεί πραγματική ανησυχία στα πιστωτικά ιδρύματα.

Η επαναφορά στο προσκήνιο της συζήτησης περί Grexit και η παρατεταμένη αβεβαιότητα όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών για τη δεύτερη αξιολόγηση έπληξε, σύμφωνα με τους τραπεζίτες, και τις προσδοκίες για επιστροφή καταθέσεων στις τράπεζες.

Πηγές αναφέρουν ότι η επιστροφή μέσω της δυνατότητας εξαίρεσης από τα capital controls που προσφέρει το «νέο χρήμα» έμειναν ανενεργές τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον Ιανουάριο.

Δεδομένης της δύσκολης κατάστασης που δημιουργείται, οι τραπεζίτες υπογραμμίζουν την ανάγκη η αξιολόγηση να κλείσει το συντομότερο δυνατόν, καθώς δεν υπάρχουν περιθώρια χρόνου. Σε περίπτωση που η επίλυση της αξιολόγησης οδηγηθεί τον Ιούνιο, τότε θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα και στις τράπεζες.

Από αυτούς τους όρους είναι προφανές ότι το 2017 είναι καθοριστικής σημασίας για το ελληνικό banking.

Το 2017 θα δείξει αν οι τράπεζες θα χρειαστούν νέα κεφάλαια ή αν θα μπορέσουν να καλύψουν τις ανάγκες τους μέσα από την αντιστροφή του κλίματος.

Στον καμβά προστίθενται και νέες κοινοτικές απαιτήσεις όπως αυτή της οδηγίας MREL που συνεπάγεται την ανάγκη έκδοσης από τις τράπεζες νέων επιλέξιμων υποχρεώσεων, κυρίως senior bonds, με κόστος, το οποίο οι τράπεζες θα πρέπει να ενσωματώσουν στο επιχειρηματικό τους μοντέλο.

Ζητείται λύση για τα «κόκκινα» δάνεια

Οι τράπεζες θα πρέπει να επιλύσουν άμεσα το θέμα των κόκκινων δανείων. Τα δάνεια που έχουν καταγγελθεί -κυρίως επιχειρηματικά θα είναι εκείνα που θα πωληθούν πρώτα σε ξένα funds όπως αναφέρει η σχετική έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος. Βέβαια οι πωλήσεις θα προχωρήσουν, εφόσον πάψουν τα εμπόδια στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και δημιουργηθεί δευτερογενής αγορά τραπεζικών δανείων στη χώρα μας. Το θεσμικό πλαίσιο ωστόσο έχει ακόμη σημαντικές εκκρεμότητες.

Από τα 108 δισ. ευρώ που είναι στο σύνολο τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, τα 48 δισ. ευρώ είναι καταγγελμένα δάνεια, για τα οποία το ύψος των εξασφαλίσεων ανέρχεται περίπου στα 22 δισ. ευρώ. Παράλληλα οι συσσωρευμένες προβλέψεις τους ξεπερνούν το 60%. Η απομειωμένη αξία με την οποία εγγράφησαν τα δάνεια αυτά στους ισολογισμούς των τραπεζών στις 30/9/16 είναι, επομένως, χαμηλότερη των 19 δισ. ευρώ. Όπως δείχνουν τα στοιχεία των τραπεζών, οι προβλέψεις ειδικά στα καταγγελμένα καταναλωτικά δάνεια φτάνουν σχεδόν και στο 100% -κινούνται από 80% μέχρι και σχεδόν 96%- στην περίπτωση που αυτά δεν φέρουν εξασφαλίσεις. Ο δείκτης κάλυψης από εξασφαλίσεις μετά από τις προβλέψεις, διαμορφώνεται λίγο άνω του 50%.