Στενεύει ο "κλοιός" γύρω από τους οφειλέτες στα ασφαλιστικά ταμεία. Στο τέλος Ιουνίου, τα συνολικά χρέη προς τον ΕΦΚΑ ανήλθαν στα 33,8 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, αναμένεται περαιτέρω αύξηση τους, ενόψει της ένταξης στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) και των ανείσπρακτων εισφορών των μη μισθωτών, μετά την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης για το 2017.
Εξάλλου, η μεγαλύτερη μερίδα των οφειλών προς το ταμείο των μηχανικών, γιατρών, δικηγόρων (τέως ΕΤΑΑ) δεν έχει ακόμα ενταχθεί στο ΚΕΑΟ.
Το ίδιο ισχύει και για τα χρέη προς το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών.
Την ίδια στιγμή, αυξάνονται οι καθημερινές κατασχέσεις στους τραπεζικούς λογαριασμούς οφειλετών.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση προόδου εργασιών του ΚΕΑΟ, τα βήματα τα οποία ακολουθούνται πριν τη λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης είναι τα ακόλουθα :
1) Στον οφειλέτη που εντάσσεται στο Κ.Ε.Α.Ο. αποστέλλεται η "Ατομική Ειδοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών" με την οποία ενημερώνεται ότι η οφειλή του έχει μεταφερθεί στο Κ.Ε.Α.Ο. και ότι αν δεν ανταποκριθεί εντός 20 ημερών με εξόφληση ή διακανονισμό θα ξεκινήσει η διαδικασία της αναγκαστικής είσπραξης.
Για τις περιπτώσεις που οι οφειλέτες είναι εγγεγραμμένοι χρήστες στις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Κ.Ε.Α.Ο. (π.χ. εργοδότες που υποβάλλουν Α.Π.Δ., οφειλέτες των τ. ΦΚΑ που είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών) οι προσκλήσεις και οι ατομικές ειδοποιήσεις αποστέλλονται ηλεκτρονικά μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών και είναι προσβάσιμες στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ.
Η αποστολή των ειδοποιήσεων γίνεται και μέσω ταχυδρομείου με συστημένη επιστολή (πλέον, βάσει του άρθρου 33 του Ν.4321/2015, οι ειδοποιήσεις που στέλνονται με συστημένη επιστολή θεωρούνται ως κοινοποιημένες μετά την παρέλευση 15 ημερών από την αποστολή).
2) Οι Υπηρεσίες του Κ.Ε.Α.Ο., εντοπίζουν τους οφειλέτες που δεν ανταποκρίθηκαν εντός 20 ημερών από την παραλαβή της ατομικής ειδοποίησης για την τακτοποίηση της οφειλής τους.
3) Πριν τη λήψη των αναγκαστικών μέτρων οι οφειλέτες αξιολογούνται και δημιουργείται το προφίλ του καθενός με πληροφορίες από το ηλεκτρονικό σύστημα του Κ.Ε.Α.Ο., τη διασύνδεση με το Μητρώο της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.), τα στοιχεία του Γ.Ε.ΜΗ. κλπ.
Στη συνέχεια, με κριτήρια καθορίζεται ο βαθμός εισπραξιμότητας και επισφάλειας κάθε οφειλής. Μεταξύ των κριτηρίων που λαμβάνονται υπόψη είναι:
* το ύψος της οφειλής: ανάλογα με το ύψος της οφειλής επιλέγεται και το κατάλληλο είδος μέτρου
* η συμπεριφορά του οφειλέτη: αξιολογείται η στάση του οφειλέτη σε σχέση με την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του π.χ. η καταβολή των τρεχουσών εισφορών και η παράλληλη καταβολή ανελλιπώς κάθε μήνα εύλογου ποσού "έναντι" της οφειλής, ενισχύουν το προφίλ της αξιοπιστίας του οφειλέτη, κάτι που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη υπέρ του οφειλέτη για όσο χρόνο διαρκεί η συμπεριφορά αυτή.
* η παλαιότητα της οφειλής: στο πλαίσιο της αξιολόγησης του οφειλέτη, εξετάζεται το χρονικό σημείο δημιουργίας των οφειλών, προκειμένου να εκτιμηθεί αν οφείλονται στην οικονομική κρίση ή την εκ συστήματος αφερεγγυότητα του οφειλέτη.
Το ΚΕΑΟ από το προηγούμενο κιόλας τρίμηνο, έχει "εξοπλισθεί" θεσμικά με νέα εργαλεία για το "κυνήγι" των οφειλετών. Συγκεκριμένα :
- Υλοποιήθηκε η δράση της μεταφοράς στο Κ.Ε.Α.Ο. των οφειλών προς τους τέως φορείς που εντάχθηκαν στον Ε.Φ.Κ.Α. οι οποίες βρίσκονται σε καθεστώς ενεργούς ρύθμισης, ώστε να καθίσταται ευχερέστερη η ενιαία διαχείριση των οφειλετών και η παρακολούθησή τους από έναν κεντρικό φορέα.
- Εκδόθηκαν οδηγίες για την εφαρμογή της προπτωχευτικής διαδικασίας εξυγίανσης. Με τις διατάξεις αυτές καταργήθηκε το στάδιο του ανοίγματος της διαδικασίας εξυγίανσης και για την επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης απαιτείται συναίνεση των πιστωτών του οφειλέτη που εκπροσωπούν το 60% του συνόλου των απαιτήσεων στο οποίο περιλαμβάνεται 40% των τυχόν εμπραγμάτως ή με προσημείωση υποθήκης εξασφαλισμένων απαιτήσεων.
- Εκδόθηκαν οδηγίες για την υπενθύμιση της διαδικασίας χαρακτηρισμού ασφαλιστικών οφειλών ως ανεπίδεκτων
- Παρασχέθηκε η δυνατότητα στις υπηρεσίες του Κ.Ε.Α.Ο. να λαμβάνουν πληροφορίες από τρίτους φορείς και υπηρεσίες για τον εντοπισμό πηγών αποπληρωμής των απαιτήσεων του Ε.Φ.Κ.Α. και προβλέφθηκε η αντίστοιχη υποχρέωση των φορέων να παρέχουν κάθε διαθέσιμη πληροφορία που έχουν στην κατοχή τους
- Εντατικοποιήθηκε η εφαρμογή του νόμου για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων. Η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων για εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών μέσω της αντίστοιχης ηλεκτρονικής πλατφόρμας που είχε ξεκινήσει για τους ελεύθερους επαγγελματίες από το Φεβρουάριο του 2018, δόθηκε από τον Απρίλιο και στα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα (όπως οι ασφαλισμένοι τ. ΕΤΑΑ), ενώ τον Ιούνιο 2018 δόθηκε και στους ασφαλισμένους του τ. ΟΓΑ.
Σχετικά με τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών:
*Διευρύνθηκε το πεδίο εφαρμογής του νόμου ώστε να υπαχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό και οι οφειλές που δημιουργήθηκαν εντός του 2017.
*Επήλθαν τροποποιήσεις στο περιεχόμενο της αίτησης, τα συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά και τη διαδικασία διαπραγμάτευσης.
*Προβλέφθηκε η επιμήκυνση του χρονικού διαστήματος αυτοδίκαιης αναστολής της αναγκαστικής εκτέλεσης και λοιπών μέτρων από 70 σε 90 ημέρες
*Τα πρόσωπα που υπάγονταν στο πεδίο εφαρμογής της υπουργικής απόφασης για τη ρύθμιση μέσω εξωδικαστικού συμβιβασμού και για τα οποία προβλεπόταν ως ανώτατο όριο οφειλών το ποσό των 50.000€ (φυσικά πρόσωπα χωρίς πτωχευτική ικανότητα, διμερής διαπραγμάτευση) μπορούν πλέον να υποβάλλουν αίτηση ανεξαρτήτως ύψους οφειλών
- Είναι σε εξέλιξη η διαδικασία κατηγοριοποίησης των μεγάλων οφειλετών των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και της φορολογικής διοίκησης με βάση την βιωσιμότητά τους (triage).
Ωστόσο, αναμένεται περαιτέρω αύξηση τους, ενόψει της ένταξης στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) και των ανείσπρακτων εισφορών των μη μισθωτών, μετά την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης για το 2017.
Εξάλλου, η μεγαλύτερη μερίδα των οφειλών προς το ταμείο των μηχανικών, γιατρών, δικηγόρων (τέως ΕΤΑΑ) δεν έχει ακόμα ενταχθεί στο ΚΕΑΟ.
Το ίδιο ισχύει και για τα χρέη προς το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών.
Την ίδια στιγμή, αυξάνονται οι καθημερινές κατασχέσεις στους τραπεζικούς λογαριασμούς οφειλετών.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση προόδου εργασιών του ΚΕΑΟ, τα βήματα τα οποία ακολουθούνται πριν τη λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης είναι τα ακόλουθα :
1) Στον οφειλέτη που εντάσσεται στο Κ.Ε.Α.Ο. αποστέλλεται η "Ατομική Ειδοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών" με την οποία ενημερώνεται ότι η οφειλή του έχει μεταφερθεί στο Κ.Ε.Α.Ο. και ότι αν δεν ανταποκριθεί εντός 20 ημερών με εξόφληση ή διακανονισμό θα ξεκινήσει η διαδικασία της αναγκαστικής είσπραξης.
Για τις περιπτώσεις που οι οφειλέτες είναι εγγεγραμμένοι χρήστες στις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Κ.Ε.Α.Ο. (π.χ. εργοδότες που υποβάλλουν Α.Π.Δ., οφειλέτες των τ. ΦΚΑ που είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών) οι προσκλήσεις και οι ατομικές ειδοποιήσεις αποστέλλονται ηλεκτρονικά μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών και είναι προσβάσιμες στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ.
Η αποστολή των ειδοποιήσεων γίνεται και μέσω ταχυδρομείου με συστημένη επιστολή (πλέον, βάσει του άρθρου 33 του Ν.4321/2015, οι ειδοποιήσεις που στέλνονται με συστημένη επιστολή θεωρούνται ως κοινοποιημένες μετά την παρέλευση 15 ημερών από την αποστολή).
2) Οι Υπηρεσίες του Κ.Ε.Α.Ο., εντοπίζουν τους οφειλέτες που δεν ανταποκρίθηκαν εντός 20 ημερών από την παραλαβή της ατομικής ειδοποίησης για την τακτοποίηση της οφειλής τους.
3) Πριν τη λήψη των αναγκαστικών μέτρων οι οφειλέτες αξιολογούνται και δημιουργείται το προφίλ του καθενός με πληροφορίες από το ηλεκτρονικό σύστημα του Κ.Ε.Α.Ο., τη διασύνδεση με το Μητρώο της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.), τα στοιχεία του Γ.Ε.ΜΗ. κλπ.
Στη συνέχεια, με κριτήρια καθορίζεται ο βαθμός εισπραξιμότητας και επισφάλειας κάθε οφειλής. Μεταξύ των κριτηρίων που λαμβάνονται υπόψη είναι:
* το ύψος της οφειλής: ανάλογα με το ύψος της οφειλής επιλέγεται και το κατάλληλο είδος μέτρου
* η συμπεριφορά του οφειλέτη: αξιολογείται η στάση του οφειλέτη σε σχέση με την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του π.χ. η καταβολή των τρεχουσών εισφορών και η παράλληλη καταβολή ανελλιπώς κάθε μήνα εύλογου ποσού "έναντι" της οφειλής, ενισχύουν το προφίλ της αξιοπιστίας του οφειλέτη, κάτι που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη υπέρ του οφειλέτη για όσο χρόνο διαρκεί η συμπεριφορά αυτή.
* η παλαιότητα της οφειλής: στο πλαίσιο της αξιολόγησης του οφειλέτη, εξετάζεται το χρονικό σημείο δημιουργίας των οφειλών, προκειμένου να εκτιμηθεί αν οφείλονται στην οικονομική κρίση ή την εκ συστήματος αφερεγγυότητα του οφειλέτη.
Το ΚΕΑΟ από το προηγούμενο κιόλας τρίμηνο, έχει "εξοπλισθεί" θεσμικά με νέα εργαλεία για το "κυνήγι" των οφειλετών. Συγκεκριμένα :
- Υλοποιήθηκε η δράση της μεταφοράς στο Κ.Ε.Α.Ο. των οφειλών προς τους τέως φορείς που εντάχθηκαν στον Ε.Φ.Κ.Α. οι οποίες βρίσκονται σε καθεστώς ενεργούς ρύθμισης, ώστε να καθίσταται ευχερέστερη η ενιαία διαχείριση των οφειλετών και η παρακολούθησή τους από έναν κεντρικό φορέα.
- Εκδόθηκαν οδηγίες για την εφαρμογή της προπτωχευτικής διαδικασίας εξυγίανσης. Με τις διατάξεις αυτές καταργήθηκε το στάδιο του ανοίγματος της διαδικασίας εξυγίανσης και για την επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης απαιτείται συναίνεση των πιστωτών του οφειλέτη που εκπροσωπούν το 60% του συνόλου των απαιτήσεων στο οποίο περιλαμβάνεται 40% των τυχόν εμπραγμάτως ή με προσημείωση υποθήκης εξασφαλισμένων απαιτήσεων.
- Εκδόθηκαν οδηγίες για την υπενθύμιση της διαδικασίας χαρακτηρισμού ασφαλιστικών οφειλών ως ανεπίδεκτων
- Παρασχέθηκε η δυνατότητα στις υπηρεσίες του Κ.Ε.Α.Ο. να λαμβάνουν πληροφορίες από τρίτους φορείς και υπηρεσίες για τον εντοπισμό πηγών αποπληρωμής των απαιτήσεων του Ε.Φ.Κ.Α. και προβλέφθηκε η αντίστοιχη υποχρέωση των φορέων να παρέχουν κάθε διαθέσιμη πληροφορία που έχουν στην κατοχή τους
- Εντατικοποιήθηκε η εφαρμογή του νόμου για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων. Η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων για εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών μέσω της αντίστοιχης ηλεκτρονικής πλατφόρμας που είχε ξεκινήσει για τους ελεύθερους επαγγελματίες από το Φεβρουάριο του 2018, δόθηκε από τον Απρίλιο και στα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα (όπως οι ασφαλισμένοι τ. ΕΤΑΑ), ενώ τον Ιούνιο 2018 δόθηκε και στους ασφαλισμένους του τ. ΟΓΑ.
Σχετικά με τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών:
*Διευρύνθηκε το πεδίο εφαρμογής του νόμου ώστε να υπαχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό και οι οφειλές που δημιουργήθηκαν εντός του 2017.
*Επήλθαν τροποποιήσεις στο περιεχόμενο της αίτησης, τα συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά και τη διαδικασία διαπραγμάτευσης.
*Προβλέφθηκε η επιμήκυνση του χρονικού διαστήματος αυτοδίκαιης αναστολής της αναγκαστικής εκτέλεσης και λοιπών μέτρων από 70 σε 90 ημέρες
*Τα πρόσωπα που υπάγονταν στο πεδίο εφαρμογής της υπουργικής απόφασης για τη ρύθμιση μέσω εξωδικαστικού συμβιβασμού και για τα οποία προβλεπόταν ως ανώτατο όριο οφειλών το ποσό των 50.000€ (φυσικά πρόσωπα χωρίς πτωχευτική ικανότητα, διμερής διαπραγμάτευση) μπορούν πλέον να υποβάλλουν αίτηση ανεξαρτήτως ύψους οφειλών
- Είναι σε εξέλιξη η διαδικασία κατηγοριοποίησης των μεγάλων οφειλετών των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και της φορολογικής διοίκησης με βάση την βιωσιμότητά τους (triage).
