Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τη «μάχη» των πανελλαδικών εξετάσεων. Συνολικά 103.366 υποψήφιοι θα διεκδικήσουν μία από τις 69.985 θέσεις που ορίσθηκαν στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, με τεράστιες ωστόσο αποκλίσεις ανάμεσα σε ομοειδή τμήματα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην περίπτωση των τμημάτων Μαθηματικών, για παράδειγμα, η μικρότερη (στο ΕΜΠ) από τη μεγαλύτερη (στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) διαφορά στο δείκτη φοιτητές ανά διδάσκοντα είναι 591%!
Πρόκειται για ακόμη μία ελληνική παραδοξότητα που καταδεικνύει την ανάγκη αλλαγής του τρόπου με τον οποίο καθορίζεται ο αριθμός των εισακτέων φοιτητών. Όσες προσπάθειες, όμως, κι αν έχουν γίνει μέχρι σήμερα «σκοντάφτουν» από τη μία στο ρόλο της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας στον καθορισμό των εισακτέων, κι από την άλλη, στην αμφιθυμική στάση των ελληνικών πανεπιστημίων επί του θέματος.
Ειδικότερα, τη Δευτέρα 16 Μαΐου θα ξεκινήσουν, όπως πάντα με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας Γενικής Παιδείας στο οποίο περιλαμβάνεται η Έκθεση, οι «διπλές» πανελλαδικές εξετάσεις των υποψηφίων των ημερησίων και εσπερινών Γενικών Λυκείων που θα διαγωνιστούν είτε με το παλαιό σύστημα των 6 μαθημάτων είτε με το νέο σύστημα των 4+1 μαθημάτων. Οι εξετάσεις θα διενεργηθούν με κοινές διαδικασίες για όλους: θα διαγωνιστούν σε κοινά εξεταστικά κέντρα, σε κοινή ώρα εξέτασης, αλλά σε ξεχωριστή αίθουσα, αν αυτό είναι δυνατόν. Η διόρθωση των γραπτών, ωστόσο, θα γίνει σε διαφορετικά βαθμολογικά κέντρα για τους υποψήφιους του νέου και του παλαιού συστήματος.
Πτώση των βάσεων έως 4.000 μόρια στις φετινές Πανελλαδικές
Σημειώνεται ότι στις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις θα συμμετάσχουν συνολικά 103.366 υποψήφιοι, διεκδικώντας μία από τις 69.985 θέσεις που ορίσθηκαν στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ για το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017. Δηλαδή, 33.381 υποψήφιοι δεν θα καταφέρουν να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τη «μερίδα του λέοντος» από το σύνολο των διαθεσίμων θέσεων θα λάβουν οι υποψήφιοι οι οποίοι θα διαγωνιστούν με το νέο σύστημα εξετάσεων (4+1 μαθήματα), ενώ οι απόφοιτοι των Γενικών Λυκείων που θα διαγωνιστούν με το παλαιό σύστημα (6 μαθήματα) θα διεκδικήσουν το 4% των θέσεων.
Αναλυτικά, από την επεξεργασία των στοιχείων που έχει δημοσιοποιήσει το υπουργείο Παιδείας προκύπτουν τα ακόλουθα:
Πτώση των βάσεων έως 4.000 μόρια στις φετινές Πανελλαδικές
Καθώς 103.366 υποψήφιοι θα διεκδικήσουν 69.985 θέσεις σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ, το γενικό ποσοστό επιτυχίας είναι 67,7%. Βεβαίως, αυτό αναμένεται να βελτιωθεί, με δεδομένο ότι πάντα λιγότεροι υποψήφιοι σε σχέση με όσους δήλωσαν συμμετοχή στις εξετάσεις καταθέτουν μηχανογραφικό δελτίο τον Ιούνιο.
Από τους 103.366 υποψηφίους οι 7.085 θα εξετασθούν με το παλαιό σύστημα (ποσοστό 6,85%).
Η μεγαλύτερη κατηγορία είναι των Γενικών Λυκείων (ΓΕΛ), ημερησίων και εσπερινών: συνολικά 85.313 υποψήφιοι και εξ αυτών οι περισσότεροι ? 83.318 είναι τελειόφοιτοι και απόφοιτοι ημερήσιου λυκείου. Από αυτούς οι 79.923 θα εξετασθούν με το νέο σύστημα και οι 3.395 με το παλαιό. Άρα, το 4% των υποψηφίων ημερησίων ΓΕΛ επέλεξε το παλαιό σύστημα.
2.457 υποψήφιοι των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ) επέλεξε το παλαιό σύστημα με την Ομάδα Α (υποψήφιοι για ΤΕΙ ? με 4 μαθήματα εξέταση), αποτελώντας το 13,8% συνολικά των υποψηφίων ημερησίων ΕΠΑΛ. Επίσης, 56 υποψήφιοι ημερησίων ΕΠΑΛ κατέθεσαν αίτηση συμμετοχής με την Ομάδα Β (για μία θέση στα πανεπιστήμια).
Άνιση κατανομή φοιτητών - καθηγητών
Τεράστιες είναι οι αποκλίσεις που παρατηρούνται στην κατανομή φοιτητών και καθηγητών μεταξύ ομότιτλων ή ομοειδών τμημάτων κεντρικών και περιφερειακών πανεπιστημίων. Τα βασικά ευρήματα μελέτης που πραγματοποίησε ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο Πατρών, Γιώργος Σταμέλος, η οποία βασίζεται στα στοιχεία ενάρξεως του ακαδημαϊκού έτους 2014-2015 και λαμβάνει υπόψη το σύνολο του διδακτικού προσωπικού και των ενεργών φοιτητών, είναι τα εξής:
Πτώση των βάσεων έως 4.000 μόρια στις φετινές Πανελλαδικές
- Ο μέσος όρος αναλογίας φοιτητών/ διδασκόντων στα πανεπιστήμια σε πανελλαδικό επίπεδο είναι 18 φοιτητές ανά 1 διδάσκοντα. Μάλιστα, συνολικά 8 πανεπιστήμια σημειώνουν καλύτερο μέσο όρο από τον εθνικό. Αυτά είναι κατά αύξησα σειρά: ΕΜΠ (10), Γεωπονικό (12), ΕΚΠΑ (14), ΑΠΘ (14), Πολυτεχνείο Κρήτης (15) και Θεσσαλίας, ΑΣΚΤ και Χαροκόπειο με 17 φοιτητές/ διδάσκοντα. Αντίθετα, 12 πανεπιστήμια εμφανίζουν μέσο όρο. χειρότερο από τον εθνικό. Τα πανεπιστήμια με τον συγκριτικά μεγαλύτερο μέσο όρο είναι το Πανεπιστήμιο Πειραιώς (39), και τα Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Πάντειο (30).
- Παρότι για τα περισσότερα πανεπιστήμια η εικόνα σε ό,τι αφορά την αναλογία φοιτητών/διδάσκοντα σε επίπεδο ιδρύματος είναι ικανοποιητική, όταν κανείς περάσει στην αναλογία φοιτητών/ διδάσκοντα στα επιμέρους επιστημονικά πεδία και ιδιαίτερα σε σύγκριση ομότιτλων ή ομοειδών τμημάτων αυτή ανατρέπεται. Ενδεικτικά, εκτός από τα τμήματα Μαθηματικών, μεγάλες αποκλίσεις παρατηρούνται σε πολλά ομοειδή τμήματα, όπως αυτά της Φυσικής, της Χημείας, της Ιατρικής, της Αρχιτεκτονικής, των Πολιτικών Μηχανικών, της Γεωλογίας, των Οικονομικών Επιστημών, αλλά και των Ξένων Γλωσσών. Έτσι, ενώ ο μέσος όρος αναλογίας φοιτητών/ διδασκόντων στα πανεπιστήμια σε πανελλαδικό επίπεδο είναι 18 φοιτητές ανά 1 διδάσκοντα, ο δείκτης αυτός μπορεί να φθάσει και τους 69,8 φοιτητές ανά 1 διδάσκοντα στην περίπτωση του τμήματος Οικονομικών Επιστημών στο πανεπιστήμιο Πατρών.
Πτώση των βάσεων έως 4.000 μόρια στις φετινές Πανελλαδικές
«Ο δείκτης αυτός (αναλογία φοιτητές/ διδάσκοντα) στην ελληνική περίπτωση δεν δείχνει κακή στρατηγική του ιδρύματος ή του προγράμματος σπουδών στο μέτρο που το ποιός και το πόσοι φτάνουν σε ένα πρόγραμμα σπουδών δεν καθορίζεται, όπως συνηθίζεται στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΧΑΕ) από το ίδιο το ίδρυμα ή το πρόγραμμα σπουδών. Αντίθετα, η προβληματικότητα του δείκτη αναδεικνύει την ποιότητα των κεντρικών επιλογών επί του θέματος σε επίπεδο υπουργείου», σημειώνει στη μελέτη του ο κ. Σταμέλος.
Βεβαίως, όπως ο ίδιος αναγνωρίζει, η ελληνική πραγματικότητα δεν είναι τόσο απλή. Όταν κάποια στιγμή η πολιτική ηγεσία του υπουργείου προτείνει να αναλάβουν τα ίδια ιδρύματα τον καθορισμό του αριθμού εισακτέων, τα ιδρύματα αντιδρούν μέσα από σχετική απόφαση της συνόδου των πρυτάνεων.
Ανατροπές στις βάσεις εισαγωγής
Από μηδενική βάση θα πρέπει οι υποψήφιοι να συμπληρώσουν τα μηχανογραφικά δελτία με τα τμήματα και τις σχολές προτίμησής τους, αφού οι βάσεις εισαγωγής του 2016 δεν θα είναι συγκρίσιμες με τις περσινές.
Η αναθεώρηση των επιστημονικών πεδίων, τα λιγότερα εξεταζόμενα μαθήματα και η απουσία της προσμέτρησης των προφορικών σχολικών βαθμών θα φέρουν μεγάλες ανατροπές στις βάσεις που, στην πλειονότητα των τμημάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, θα κινηθούν πτωτικά. Μια απόπειρα αποτύπωσης της πορείας των αναμενόμενων βάσεων εισαγωγής σε 43 σχολές των πέντε επιστημονικών πεδίων, επιχείρησε ο εκπαιδευτικός - φροντιστής κ. Γιώργος Χατζητέγας, λαμβάνοντας υπόψιν τις ακόλουθες παραδοχές:
τις πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων
τον παρόμοιο βαθμό δυσκολίας των θεμάτων.
Επιπροσθέτως, ελήφθησαν υπόψη:
ο νέος αλγόριθμος υπολογισμού των μορίων με τα 4 μαθήματα
η αναδιάταξη των επιστημονικών πεδίων και η κατανομή των υποψηφίων στους προσανατολισμούς των σπουδών.
η επιλογή του 5ου μαθήματος.
Οι επιδόσεις του 2015
Οι νέες βάσεις προσμετρήθηκαν με βάση τις επιδόσεις των υποψηφίων του 2015 οι οποίοι εισήχθησαν οριακά στα αντίστοιχα τμήματα και οι επιδόσεις τους στα μαθήματα τα οποία θα εξεταστούν στο πλαίσιο του νέου συστήματος.
Βάσει των παραπάνω , υπογραμμίζει ο κ. Χατζητέγας, προκύπτει ότι οι βάσεις στις περιζήτητες σχολές, όπως στις Ιατρικές, θα παρουσιάσουν πτώση τουλάχιστον 600 μορίων σε σχέση με πέρυσι (η Ιατρική της Αθήνας αναμένεται να «πέσει» στις 18.500 μόρια).
Μεγαλύτερη θα είναι η πτώση στις Νομικές Σχολές (κοντά στα 17.500 μόρια αναμένεται ότι θα βρεθεί αυτή της Αθήνας), ενώ στις υψηλόβαθμες Οικονομικές Σχολές και στα περιζήτητα τμήματα του Πολυτεχνείου η πτώση αναμένεται να ξεπεράσει τα 1.000 μόρια.
Επίσης, η πτώση των βάσεων αναμένεται ότι θα είναι εντυπωσιακή -πιθανότατα θα ξεπεράσει τα 2.000 μόρια- στα τμήματα μεσαίας και χαμηλής ζήτησης.
Παιδαγωγικά τμήματα
Στην περίπτωση των παιδαγωγικών τμημάτων, οι βάσεις θα κάνουν «βουτιά» η οποία μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και τα 4.000 μόρια (π.χ. στο παιδαγωγικό Ιωαννίνων).
Μάλιστα, δεν πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποια περιφερειακά τμήματα των παιδαγωγικών σχολών να παρουσιάσουν εξαιρετικά χαμηλές βάσεις εισαγωγής μερικών χιλιάδων μορίων μόνο, καθώς μόλις το 6% του συνόλου των υποψηφίων όλων των προσανατολισμών φαίνεται να επιλέγουν το συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο.
Σημειώνεται ότι τα παιδαγωγικά τμήματα έχουν απομονωθεί στο 4ο επιστημονικό πεδίο, το οποίο παρουσιάζει εξαιρετικά χαμηλή ζήτηση, καθώς η πρόσβαση σε αυτό εξασφαλίζεται με την επιλογή πέμπτου μαθήματος, των Μαθηματικών γενικής παιδείας για τους υποψηφίους των Ανθρωπιστικών Σπουδών και της Ιστορίας γενικής παιδείας για τους υποψηφίους των άλλων προσανατολισμών.