Η ΧΩΡΑ ΔΕΣΜΙΑ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ, ΤΗΣ ΥΦΕΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ

Δέσμια των Μνημονίων, της ύφεσης και της χρεοκοπίας, αφού πρακτικά χωρίς τις δόσεις από το Μηχανισμό Στήριξης δεν μπορεί να καλύψει τις εξωτερικές της υποχρεώσεις, παραμένει η Ελλάδα, έξι χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης.



Στο διάστημα αυτό, η χώρα παρέμεινε εντός της Ευρωζώνης, αφού απετράπη ο εφιάλτης ενός Grexit με τον οποίο πολλοί «φλέρταραν», αλλά ουδείς τόλμησε.

Αδυνατεί όμως ακόμη, να παρουσιάσει αξιόπιστο σχέδιο που θα δώσει δυναμική ανάκαμψης στη χώρα, και διέξοδο από την παρατεταμένη στασιμότητα και το καθεστώς υπερχρέωσης όπου βρίσκεται, κινητοποιώντας τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας, και δημιουργώντας συνθήκες προσέλκυσης ξένων επενδυτών.

Η δυσμενής αυτή έκβαση, προϊόν μιας αλυσίδας λανθασμένων επιλογών από σειρά κυβερνήσεων τις τελευταίες δεκαετίες, θα μπορούσε να περιγραφεί ως «στασιμοχρεοκοπία» αποτυπώνοντας μια κατάσταση κατά την οποία η χώρα, ναι μεν δεν βγαίνει από την Ευρωζώνη, αλλα σέρνεται χρεοκοπημένη εντός αυτής.

Πρόκειται για πλαίσιο, που μοιραία δίνει τροφή στον ευρωσκεπτικισμό και τον λαϊκισμό, σε μια κοινωνία εξαντλημένη από μια βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή, υψηλή ανεργία, που δέχεται πλέον και άλλου τύπου πιέσεις, υπό το βάρος της προσφυγικής κρίσης.
Στασιμοχρεοκοπία, ο νέος εφιάλτης για την ελληνική οικονομία

Η «Η» παρουσιάζει σήμερα «συζήτηση» μεταξύ επιφανών οικονομολόγων της χώρας, για το φαύλο κύκλο της στασιμότητας και χρεοκοπίας στην οποία παραμένει βυθισμένη η Ελλάδα. Κοινός τόπος σε όλες τις αναλύσεις για το ποια είναι η ενδεδειγμένη λύση για τη χώρα είναι η διασφάλιση συνθηκών που θα φέρουν βιώσιμη ανάπτυξη και ο δραστικός περιορισμός της υπέρμετρης φορολόγησης. Το τελευταίο αποτέλεσε κεντρική επιλογή, κατά κόρον, από τις κυβερνήσεις των Μνημονίων, ως μια «εύκολη λύση» ώστε να περιοριστεί το εύρος των περικοπών δαπανών, για παράδειγμα στο πελατειακό κράτος.

Τελευταίο «κρούσμα» είναι το μείγμα πολιτικής που επιλέγεται στο πλαίσιο του τρίτου Μνημονίου, όπου δίνεται, πάλι, το μεγαλύτερο βάρος στην επιβολή περισσότερων φόρων και όχι στην περικοπή δαπανών.
Στασιμοχρεοκοπία, ο νέος εφιάλτης για την ελληνική οικονομία

Την ώρα μάλιστα που η οικονομία εξακολουθεί να αναζητά ισορροπία μεταξύ της ύφεσης και της στασιμότητας ενώ τα μέτρα που αναμένεται να τεθούν προς ψήφιση προκειμένου να κλείσει η συμφωνία με τους πιστωτές, δεν είναι σίγουρο, με βάση την κριτική που ασκούν πολλοί οικονομολόγοι, πώς θα εφαρμοστούν, αφού δεν θεωρείται πως αποτελούν «ιδιοκτησία» της κυβέρνησης ή της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Οικονομικοί παρατηρητές εκτιμούν πως αυτό που απουσιάζει από την Ελλάδα είναι η έλλειψη στρατηγικού προσανατολισμού και σχεδίου εξόδου από την κρίση αλλά και στρατηγικής απέναντι στα... Μνημόνια. Δεν είναι τυχαία τα παραδείγματα άλλων χωρών που αναγκάστηκαν επίσης να προσφύγουν στα Μνημόνια αλλά βγήκαν από αυτά ταχύτερα από εμάς και μετ’ επαίνων από τους εταίρους. Μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι οι παράμετροι ήταν διαφορετικοί, όπως και οι συνθήκες της κρίσης, ωστόσο τελικά εκείνο που φάνηκε πως μετράει είναι η ανάληψη ευθύνης έστω και επώδυνων επιλογών από τους πολιτικούς και η υιοθέτηση ενός κατάλληλου μείγματος, μη υφεσιογόνων μέτρων.

Αξίζει να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι από την υπογραφή του προγράμματος στην περίπτωση της Κύπρου, όπως αναφέρει σήμερα σε συνέντευξή του στην «Η» ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, δεν μπήκε κανένας νέος φόρος, αλλά αντιθέτως κατέστη δυνατόν και προωθήθηκε φιλόδοξο πακέτο φορολογικών κινήτρων και ελαφρύνσεων.

Το μεγάλο ερώτημα πλέον που κυριαρχεί στην ελληνική σκηνή είναι ποιος θα διαμορφώσει ένα αξιόπιστο σχέδιο εξόδου από την κρίση, για την οικονομία η οποία έχει υποστεί σειρά πειραματισμών, από όλες τις πλευρές, τα τελευταία χρόνια. Μπορεί στην ελληνική περίπτωση τα γεωπολιτικά δεδομένα να αποτρέπουν, στη δύσκολη αυτή συγκυρία για την Ευρώπη, την ενίσχυση ενός κλίματος αρνητικού για τη συμμετοχή της χώρας στο ευρώ, ωστόσο ο πραγματικός κίνδυνος βρίσκεται εντός των τειχών. Και αυτό εξαιτίας του εφιάλτη της «στασιμομιζέριας», όρου που χαρακτηριστικά, αναφέρει στο άρθρο του ο κ. Μ. Μασουράκης περιγράφοντας μια κατάσταση, όπου μεταξύ άλλων οι παραγωγικές δυνάμεις του τόπου παραμένουν καθηλωμένες λόγω της ασαφούς προοπτικής εξόδου από την κρίση και την ύφεση.

Υπάρχει λύση;

Δυστυχώς εδώ που έχουν φθάσει τα πράγματα αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση όπου όλες οι αποφάσεις είναι δύσκολες. Κάποιες όμως είναι σίγουρα πιο καταστροφικές από κάποιες άλλες, όπως για παράδειγμα μια απόφαση εξόδου από την Ευρωζώνη, χωρίς καμία προετοιμασία και με τα κρατικά ταμεία άδεια. Κάποιες άλλες, δύσκολες μεν, αλλά πιο ασφαλείς που υπό προϋποθέσεις θα μπορούσαν να απαγκιστρώσουν τη χώρα από τη στασιμότητα και να δώσουν ώθηση στην έναρξη μιας δειλής, έστω, αλλά σταθερής ανάκαμψης.

Η απάντηση στο γρίφο περνά από πολλά μέτωπα:

• Βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας στην οικονομία,

• Πολιτική σταθερότητα με αναπτυξιακή και όχι εμμονική αντιαναπτυξιακή προσέγγιση,

• Ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τους πιστωτές για το θέμα του χρέους με μια καλύτερη διευθέτηση των πληρωμών για τις επόμενες δεκαετίες, ώστε να δοθεί καθαρός ορίζοντας στους επενδυτές.

• Τέλος στην υπέρμετρη φορολόγηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών, ουσιαστική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και εξορθολογισμός των κρατικών δαπανών.

• Κυρίως όμως απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας και απόδραση από παρωχημένα κρατικοδίαιτα μοντέλα ανάπτυξης, προς μια πολιτική ενίσχυση της επιχειρηματικής δράσης και της επικέντρωσης στη δημιουργία προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας. Στη βάση ενός σχεδίου, που ιδανικά θα μπορούσε να αποτελεί προϊόν μιας ευρύτερης πολιτικής συναίνεσης. Σενάρια επιστημονικής φαντασίας; Ίσως. Η ιστορία θα δείξει.